Viêm Họng

Viêm họng là một trong những căn bệnh về đường hô hấp phổ biến. Bệnh sinh ra khi niêm mạc họng bị viêm nhiễm, gây nên tình trạng viêm họng cấp và viêm họng mãn tính. Khi bệnh ủ trong người quá lâu, nó sẽ tiến triển nhanh và nặng hơn, dẫn tới viêm họng hạt. Khi đó, các tổ chức bạch huyết quá nhạy cảm, suy giảm chức năng, khiến mô lympho thì phát triển quá phát tạo thành các hạt, ổ nhiễm trùng nặng. 

Dựa vào tình trạng viêm, bệnh này có thể được chia thành các loại viêm họng như sau:

• Viêm họng mạn tính: Là tình trạng viêm kéo dài và liên tục tái phát trong suốt cuộc đời. Viêm họng mãn tính có 4 thể bao gồm: Viêm họng sung huyết; Viêm họng xuất huyết; Viêm họng mạn tính quá phát; Viêm họng teo.
• Viêm họng cấp tính: Là tình trạng viêm chỉ kéo dài 1-2 tuần, thường do virus gây ra. Nếu tình trạng này không được điều trị dứt điểm có thể chuyển thành viêm họng mạn tính.
• Viêm họng hạt: Là tình trạng viêm họng mạn tính quá phát dẫn đến mô lympho ở thành sau họng tăng sinh phình to như các hạt đậu. Các mô lympho tăng sinh này bị mất chức năng miễn dịch nên rất dễ bị viêm nhiễm.

Biết được nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp người bệnh có phương pháp điều trị hiệu quả, phòng ngừa tốt hơn. Dưới đây là 6 nguyên nhân phổ biến nhất, bạn nên biết:

• Môi trường ô nhiễm: Mạt bụi, khói thuốc lá, môi trường độc hại… tạo điều kiện phát sinh bệnh về đường hô hấp trong đó phổ biến là viêm mũi, viêm sưng ở họng.
• Thói quen xấu: Uống nước đá, ở trong phòng điều hòa quá lạnh mà không giữ ấm cơ thể, la hét cũng khiến họng dễ bị viêm sưng
• Vi khuẩn, virus: Theo thống kê, có tới 80% nguyên nhân gây viêm họng là do vi khuẩn, virus gây ra có thể kể đến như: virus cúm, virus sởi, liên cầu khuẩn, bạch hầu, khuẩn Chlamydia…
• Trào ngược dạ dày: Khi bị trào ngược axit sẽ từ dạ dày được đẩy lên thực quản, tình trạng này kéo dài dễ khiến niêm mạc họng bị tổn thương, gây viêm.
• Các cơ trong cổ họng bị căng: Khi cổ họng của bạn luôn trong tình trạng căng thẳng do bạn phải hét lớn, ví dụ trong các sự kiện, những nơi ồn ào cần nói chuyện lớn hoặc nói nhiều trong một thời gian dài cũng là một trong các nguyên nhân gây nên viêm họng. 
• Nguyên nhân khác: Hệ miễn dịch yếu, dị ứng, có khối u, nhiễm HIV, viêm xoang, viêm amidan… cũng là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ họng bị viêm, sưng.

Bệnh viêm họng có thể gặp ở bất cứ đối tượng nào, không phân biệt độ tuổi, tuy nhiên, trẻ em từ 5 – 15 tuổi là nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn và thường bị ảnh hưởng nhiều hơn. 

Dưới đây là 3 nhóm đối tượng phổ biến hay có nguy cơ mắc bệnh:

• Trẻ sơ sinh, trẻ em: Do hệ thống miễn dịch còn yếu
• Bà bầu: Trong giai đoạn 3 tháng đầu và 3 tháng cuối.
• Người bị cảm lạnh, viêm đường hô hấp: viêm mũi, viêm amidan,...

Viêm họng cấp có các triệu chứng họng đỏ, viêm loét, viêm giả mạc… còn viêm họng mạn bao gồm tình trạng viêm xung huyết, mạn tính quá phát hoặc mạn tính xơ teo. Ngoài một số dấu hiệu riêng biệt của viêm họng cấp và mãn tính, người bệnh có thể chú ý một số dấu hiệu bệnh viêm họng phổ biến thường gặp sau để phát hiện bệnh kịp thời: 

• Đau rát cổ họng, gây ra nhiều cơn ho viêm đau họng dai dẳng, đau cả khi nói hay nuốt thức ăn
• Người bệnh bị sốt cao về chiều tối, đau đầu
• Viêm họng amidan, khi nhìn vào sẽ thấy cổ họng đỏ, cho thấy sự tổn thương ở niêm mạc thành họng
• Tạo cảm giác vướng víu ở cổ họng, dẫn tới phản xạ khạc nhổ vô điều kiện
• Trường hợp viêm họng có mủ sẽ dẫn tới ho ra đờm

Viêm họng tuy không ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng. Nhưng nếu không điều trị đúng và kịp thời, người bệnh có thể phải đối diện với những biến chứng như:

• Biến chứng tại họng: Gây áp-xe, viêm tấy quanh họng, , áp-xe thành sau họng,....
• Biến chứng tại các cơ quan lân cận: Viêm họng có thể gây viêm mũi, viêm xoang, viêm tai giữa,... Trong đó viêm tai giữa là biến chứng phổ biến nhất, nếu không điều trị kịp thời có thể gây viêm tai xương chũm, khiến người bệnh sốt cao, hốc hác, nghe kém, chảy mủ thậm chí là tử vong.
• Bệnh tim, thận, khớp: Viêm họng có thể khiến khuẩn liên cầu tan huyết thâm nhập vào cơ thể, gây viêm cầu thận, viêm khớp và tim.
• Suy nhược cơ thể do viêm họng mãn tính gây ra, hệ thống thần kinh căng thẳng vì người bệnh ho nhiều, nhất là vào ban đêm. Nếu tình trạng này kéo dài có thể khiến mất ngủ, thậm chí ung thư vòm họng.

Viêm họng có lây không? Phần lớn nguyên nhân gây viêm họng là do virus, vi khuẩn. Do đó, bệnh viêm họng hoàn toàn có thể lây qua người khác khi tiếp xúc, dùng chung vật dụng.

Có 2 cách phổ biến để chẩn đoán viêm họng được lựa chọn là:

Qua dấu hiệu của triệu chứng

• Sốt: Nhiệt độ từ 38 đến 40 độ, thường gặp nhất ở trẻ nhỏ. Cảm giác ớn lạnh, nhức đầu, chán ăn, mệt mỏi, toàn thân mất sức, không tập trung làm việc.
• Họng đau rát, nhất là khi nuốt nước bọt. Khi nói chuyện cảm giác đau buốt ở 2 bên tai.
• Ho từng cơn, ban đầu ho khan sau đó có đờm, đi kèm với ngạt mũi, chảy nước mũi, lúc đầu chỉ là dịch nhày trong suốt sau đục.
• Vòm họng: đỏ, có xuất tiết, mao mạch nổi rõ. Amidan sưng to, có chấm mủ trắng trên bề mặt, đau khi ấn nhẹ.

Xét nghiệm

Tuy có thể quan sát có thể chính xác nhưng chỉ nên áp dụng với viêm họng cấp. Những trường hợp bệnh chuyển nặng cần xét nghiệm chi tiết để xác định rõ nguyên nhân và mức độ nặng nhẹ.

• Xét nghiệm công thức máu
• Phết dịch họng nuôi cấy vi khuẩn

Viêm họng là căn bệnh vô cùng phổ biến do đó có rất nhiều phương pháp để điều trị căn bệnh này, phổ biến nhất là dùng mẹo dân gian, thuốc tây y và đông y. Mỗi cách này lại có ưu điểm khác nhau. 

Cách chữa viêm họng tại nhà bằng mẹo dân gian

Dân gian từ xưa đã lưu truyền rất nhiều mẹo chữa các bệnh liên quan đến đường hô hấp như viêm họng, viêm amidan, đau họng… Sau đây là một số cách chữa viêm họng tại nhà phổ biến nhất: 

• Chữa viêm họng bằng mật ong và chanh: Dùng từ 2 – 3 thìa cà phê mật ong pha vào nước ấm rồi vắt thêm ½ quả chanh vào hỗn hợp. Người bệnh sử dụng 2 lần mỗi ngày, liên tục trong 5 – 7 ngày để tình trạng viêm nhiễm được cải thiện. 
• Chữa viêm họng bằng tỏi và sữa nóng: Sử dụng 3 – 4 tép tỏi rồi giã nát. Hòa 1 cốc sữa nóng rồi cho phần tỏi đã giã vào hãm trong 10 đến 15 phút. Chắt lấy phần nước rồi sử dụng 2 – 3 cốc liên tục trong nhiều ngày liền để cho hiệu quả cao nhất. 
• Chữa viêm họng bằng gừng và củ cải trắng: Dùng 1 củ gừng và 1 củ cải trắng đem giã nát, cho thêm ít muối trắng. Chắt lấy nước cốt uống 2 lần mỗi ngày, phần bã có thể dùng ngậm hàng ngày rồi súc miệng lại bằng bước muối để giúp tiêu viêm, diệt khuẩn. 
• Chữa viêm họng bằng lá tía tô và hoa đu đủ: Lấy 10 lá tía tô cùng 5 hoa đu đủ và 3 chùm hoa khế đem hấp cách thủy trong khoảng 20 phút. Chắt lấy nước uống mỗi lần 2 thìa cà phê, sử dụng đều đặn hàng ngày để cho hiệu quả tốt nhất. 

Ưu điểm: Các biện pháp chữa viêm họng tại nhà thường dễ thực hiện, nguyên liệu dễ kiếm và tiết kiệm chi phí. 

Hạn chế: Dược tính không cao, không trị bệnh triệt để, thời gian sử dụng lâu, hiệu quả chưa được kiểm chứng

Trị viêm họng bằng Thuốc tây y

Y học hiện đại nghiên cứu, tạo ra rất nhiều loại thuốc trị viêm họng, một số loại thuốc điều trị viêm họng có thể kể đến như:

• Nhóm thuốc giảm đau: Nếu đau họng do virus, tình trạng bệnh sẽ sớm được cải thiện từ 5 – 7 ngày mà không cần dùng thuốc. Tuy nhiên, nếu thấy đau họng nặng và khó chịu, người bệnh có thể sử dụng paracetamol, aspirin, ibuprofen…
• Thuốc kháng viêm không steroid: Diclofenac, ibuprofen…
• Thuốc chống viêm corticosteroid: betamethason, dexamthason, prednisolon…
• Thuốc kháng sinh: azithromycinerythromycin, amoxicillin…
• Thuốc ngậm chứa kháng sinh: lysopain, oropivalone…
• Thuốc súc họng: eludril, bicacmin, givalex…

Ưu điểm: Thuốc cho tác dụng giảm viêm nhanh chóng, dễ sử dụng

Hạn chế: Sau khi dừng thuốc các triệu chứng lại tái phát, nhiều tác dụng phụ khi dùng kéo dài. Không phù hợp với trẻ em, phụ nữ mang thai bị viêm họng. Đặc biệt, người bệnh cần sử dụng thuốc tây y điều trị viêm họng theo sự chỉ định của bác sĩ, không được phép tự ý dùng thuốc. 

Cách chữa viêm họng bằng thuốc đông y

Thuốc Đông y điều trị viêm họng vừa cho hiệu quả tận gốc, lại an toàn, thân thiện với mọi cơ địa người dùng. Một mặt Đông y giúp người bệnh giải quyết triệt để triệu chứng bệnh và hạn chế khả năng tái phát, mặt khác giúp tăng cường sức đề kháng, cải thiện sức khỏe. 

Để giúp chính mình và trẻ nhỏ không bị lây nhiễm bệnh, hoặc tránh để bệnh nặng thêm, người bệnh có thể tham khảo một số lời khuyên trong sinh hoạt, ăn uống từ chuyên gia:

• Không dùng chung đồ với người bệnh
• Thường xuyên giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng
• Tránh để tay không tiếp xúc mắt, mũi, miệng
• Sử dụng khẩu trang trong môi trường có người bệnh, ô nhiễm không khí,…

Viêm họng nên ăn gì?

Để bệnh viêm họng sớm được đẩy lùi, người bệnh có thể thực hiện chế độ dinh dưỡng bằng cách xây dựng chế độ thực đơn hàng ngày như sau: 

• Các loại thức ăn mềm: cháo, súp, sinh tố, canh rau… sẽ giúp giảm sự khó chịu ở họng.
• Thực phẩm giàu vitamin C: Chanh, ổi, chuối, xoài… tăng cường sức đề kháng, chống viêm.
• Thực phẩm chứa nhiều kẽm: Củ cải tráng, khoai lang, đậu, trứng… kháng virus.
• Uống nhiều nước ấm: Nước làm tăng sự trao đổi chất trong cơ thể giảm kích ứng tại cổ họng.

Viêm họng kiêng ăn gì?

Người bệnh cần hạn chế một số loại đồ ăn, nước uống sau để tình trạng bệnh không bị nặng thêm hoặc làm ảnh hưởng đến quá trình điều trị: 

• Hạn chế đồ chiên nướng, thức ăn khô, cứng khiến việc nhai nuốt đều khó khăn.
• Đồ cay tiêu, ớt, sa tế, wasabi… khiến vùng họng bị tổn thương thêm đỏ rát.
• Đồ uống chứa cồn, gas: chúng khiến cổ họng bị sưng lên, nghiêm trọng hơn.

Với mỗi phương pháp điều trị đều có những ưu nhược điểm riêng. Tùy vào tình trạng sức khỏe và mức độ bệnh, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có thể lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. 

Bệnh viêm họng không quá khó để điều trị dứt điểm nếu tìm kiếm được phương pháp phù hợp. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần trang bị cho mình kiến thức về bệnh viêm họng và phương pháp chăm sóc, điều trị khoa học để bệnh sớm được đẩy lùi.