Lập Kế Hoạch Chăm Sóc Bệnh Nhân Thoái Hóa Khớp [Chi Tiết]

Theo thống kê, mỗi năm thoái hóa khớp gây ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới. Dạng viêm khớp này tác động đến mọi mặt của đời sống, khiến bệnh nhân gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt. Vì vậy, người thân nên chủ động lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân thoái hóa khớp nhằm rút ngắn thời gian phục hồi vận động, nhanh chóng ổn định lại cuộc sống.

Chi tiết kế hoạch chăm sóc bệnh nhân thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp là tình trạng sụn khớp bị bào mòn, xù xì, 2 đầu xương khi cọ xát với nhau gây nên cơn đau nhức. Khi không được kiểm soát kịp thời, bệnh lý này làm cho lớp sụn tổn thương nhiều hơn dẫn đến lệch trục khớp, vẹo khớp, nghiêm trọng hơn là biến dạng khớp.

Vì vậy, trong chăm sóc bệnh nhân thoái hóa khớp cần tuân thủ kế hoạch khoa học và nhuần nhuyễn những nguyên tắc dưới đây:

1. Cho bệnh nhân nghỉ ngơi khi cơn đau trở nặng

Khi bị thoái hoá khớp “hành hạ” với những cơn đau nặng, bệnh nhân cần được nghỉ ngơi nhiều hơn. Đây là yếu tố quan trọng giúp hạn chế tối đa các tác động đến vị trí tổn thương, tạo điều kiện cho khớp được chữa lành.

Với bệnh nhân thoái hóa khớp chân (thoái hóa khớp gối, khớp háng) người bệnh được khuyến cáo nghỉ ngơi 1-2 ngày, hạn chế tối đa cử động mạnh. Đồng thời nên lựa chọn nằm nghỉ ở tư thế dễ chịu nhất, khi cơn đau đã thuyên giảm có thể đi lại nhẹ nhàng hoặc tham gia một số công việc không đòi hỏi quá nhiều sức.

2. Khuyến khích bệnh nhân tập luyện, vận động

Tập luyện và vận động đúng cách giúp đẩy lùi tình trạng thoái hóa, thúc đẩy phục hồi chức năng vận động ở bệnh nhân xương khớp. Điều này càng quan trọng hơn đối với nhóm đối tượng bị thoái hoá khớp, bởi các động tác vừa sức có tác dụng:

• Gia tăng thêm tính linh hoạt cho các khớp.
• Củng cố tuần hoàn máu tới khớp đang tổn thương.
• Tạo điều kiện cho tổn thương sụn và đầu xương được chữa lành với thời gian ngắn hơn.

Trong quá trình chăm sóc bệnh nhân thoái hóa khớp, hãy cố gắng khuyến khích họ vận động. Người chăm sóc có thể nâng đỡ bệnh nhân khi di chuyển hoặc chuẩn bị nạng/gậy hỗ trợ họ thuận tiện hơn trong khi đi lại. Tuy nhiên, cần chú ý chỉ cho bệnh nhân tập luyện trở lại khi cơn đau do thoái hoá đã thuyên giảm.

3. Chế độ dinh dưỡng trong chăm sóc bệnh nhân thoái hóa khớp

Chế độ ăn uống khoa học đóng vai trò quan trọng, quyết định tới 30% cơ hội phục hồi của bệnh nhân thoái hóa khớp. Khi bữa ăn hằng ngày được cân đối đủ dưỡng chất sẽ giúp giảm triệu chứng bệnh, đẩy lùi tình trạng thoái hoá, nhanh chóng chữa lành tổn thương ở sụn khớp:

Nhóm thực phẩm nên bổ sung

Gồm các loại rau củ, thịt cá có lợi cho quá trình làm lành tổn thương ở sụn khớp:

• Thực phẩm giàu vitamin: Vitamin A (đu đủ, bí đỏ, cà rốt, bơ..), vitamin B12 (cá, phô mai, sữa chua), vitamin C (cà chua, trái cây có múi, ổi, kiwi), vitamin D (ngũ cốc, dầu cá, trứng…).
• Các loại rau lá xanh: Súp lơ, bina, rau ngót, cải xanh, cải xoăn,…
• Thực phẩm giàu canxi: Ngũ cốc nguyên hạt, đậu nành, cá mòi, các loại đậu…
• Thực phẩm chứa chất kháng viêm Omega 3: Cá thu, cá ngừ, cá hồi, hạt lanh, hạt óc chó…
• Các loại củ có tính giảm đau, kháng viêm: Nghệ vàng, tỏi, gừng…
• Nhóm chất béo lành mạnh: Dầu dừa, dầu oliu, các loại hạt…

Nhóm thực phẩm nên tránh

Bệnh nhân nên tránh sử dụng những thực phẩm, đồ uống này vì chúng có thể khiến cơn đau thoái hoá khớp thêm trầm trọng:

• Rượu bia, thuốc lá, chất kích thích, đồ uống có cồn nói chung.
• Những món ăn nhiều gia vị, cay mặn, ngọt hoặc chứa thành phần là mỡ động vật.
• Các loại thịt đỏ (bò, cừu, dê, ngựa, trâu,…).
• Đồ ăn đóng hộp, chế biến sẵn chứa nhiều muối và chất bảo quản.

4. Vệ sinh thân thể sạch sẽ

Khi bị thoái hoá khớp, người bệnh có thể gặp khó khăn trong vệ sinh cá nhân. Do vậy, trong quá trình chăm sóc bệnh nhân thoái hóa khớp hãy chú ý đến vấn đề này.

Đồng thời, cần chú ý vệ sinh sạch sẽ và thường xuyên lau dọn khu vực giường, phòng ngủ của bệnh nhân. Đây là cách giúp ngăn ngừa mầm bệnh phát triển, tạo ra cho bệnh nhân không gian thoải mái, tinh thần dễ chịu để an tâm điều trị bệnh.

5. Hỗ trợ kiểm soát cơn đau

Đau nhức, khó vận động là điều bệnh nhân thoái hóa khớp luôn phải đối mặt. Vì vậy việc tìm hiểu và áp dụng biện pháp hỗ trợ kiểm soát cơn đau cho bệnh nhân là rất cần thiết.

Trong đó, 2 phương pháp kiểm soát cơn đau tại chỗ được áp dụng phổ biến nhất là:

• Chườm nóng: Tăng lưu lượng máu tới khớp, từ đó giúp giảm đau và cứng khớp hiệu quả.
• Chườm lạnh: Giảm sưng tấy.

Tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh nhân đang gặp phải người chăm sóc có thể lựa chọn 1 trong 2 hình thức. Bên cạnh đó có thể tham khảo đưa người bệnh đến cơ sở vật lý trị liệu uy tín để được tư vấn, chăm sóc tốt nhất.

Lưu ý trong chăm sóc bệnh nhân thoái hóa khớp

Trong quá trình chăm sóc, hỗ trợ người bệnh thoái hóa khớp cần chú ý:

• Chỉ hỗ trợ bệnh nhân tập luyện, vận động vừa sức, việc vận động mạnh có thể gây ra những biến chứng nặng nề.
• Xây dựng cho bệnh nhân chế độ ăn uống khoa học, uống đủ nước và cung cấp đủ các nhóm dưỡng chất.
• Tuân thủ chỉ dẫn dùng thuốc của bác sĩ nhằm giúp quá trình điều trị bệnh diễn ra nhanh hơn.

Chăm sóc bệnh nhân thoái hóa khớp là hành trình dài và cần sự kiên trì, ân cần. Người chăm sóc hãy lưu ý những nội dung bên trên để giúp quá trình phục hồi sụn khớp, lấy lại vận động diễn ra nhanh hơn. Ngoài ra, nếu phát hiện những bất thường ở bệnh nhân nên liên hệ với bác sĩ để được tư vấn.