Viêm Âm Đạo

Viêm âm đạo là tình trạng âm đạo bị viêm nhiễm gây ngứa, rát, huyết trắng ra nhiều, khí hư có mùi hôi, khí hư màu vàng hoặc nâu, thậm chí là chảy máu âm đạo khi quan hệ tình dục.

Theo thống kê của Bộ Y tế năm 2016:

==> Khoảng 90% phụ nữ Việt mắc các bệnh phụ khoa, điển hình là viêm âm đạo.

==> Mỗi năm, số lượng phụ nữ bị bệnh viêm âm đạo tăng từ 15 – 27%.

==> Nhận thức về viêm âm đạo của nữ giới còn hạn chế, thường có thói quen giấu bệnh gây biến chứng nguy hiểm.

Viêm âm đạo gồm 3 dạng phổ biến, gồm: Nhiễm âm đạo do vi khuẩn, viêm âm đạo nấm candida và viêm âm đạo do Trichomonasis. Mỗi thể viêm âm đạo lại có triệu chứng bệnh và nguyên nhân gây bệnh riêng.

Một số nguyên nhân chính gây ra tình trạng viêm âm đạo có thể kể đến như:

Do vi khuẩn

Sự thay đổi của vi khuẩn bình thường trong âm đạo, dẫn đến mất cân bằng bởi phát triển quá mức của sinh vật khác. Nếu trong âm đạo, vi khuẩn kị khí áp đảo quá nhiều, sẽ làm mất cân bằng, gây ra viêm do vi khuẩn.

Loại viêm này thường liên quan đến tình dục, với những người có nhiều bạn tình hoặc mới thay đổi bạn tình. Tuy nhiên, người chưa quan hệ vẫn có khả năng gặp phải.

Nhiễm nấm men

Nguyên nhân là do sự phát triển đột ngột quá mức của sinh vật nấm Candida albicans có trong âm đạo. Loại nấm này phát triển và gây nhiễm trùng trong môi trường ẩm ướt như tưa miệng, nếp gấp da, móng tay,...

Nấm này xuất hiện nhiều ở phụ nữ mang thai hoặc bệnh nhân bị bệnh tiểu đường. Ngoài ra, nếu lạm dụng thuốc kháng sinh, những kháng khuẩn có lợi trong âm đạo bị tiêu diệt, tạo điều kiện cho nấm Candida albicans phát triển mạnh hơn.

Loại này ít lây qua đường tình dục, nhưng nếu bênh phát sinh và không điều trị hoàn toàn, có thể tái phát nhiều lần. Khi điều trị cũng cần kết hợp song song với bạn tình.

Viêm đạo do Trichomonas

Trichomonas là loại ký sinh trùng đơn bào được tìm thấy phổ biến hiện, khi đi tìm nguyên nhân gây lây nhiễm viêm qua đường tình dục. Loại ký sinh này nhanh chóng lây lan trong quá trình quan hệ tình dục, từ người nhiễm sang người chưa nhiễm.

Đối với nam giới, sinh vật này ký sinh trong đường tiết niệu nhưng không gây triệu chứng. Ở phụ nữ, chúng lây qua đường âm đạo và có thể đi kèm một vào triệu chứng khác.

Viêm âm đạo không nhiễm trùng

Nguyên nhân này không đến từ nấm men hay ký sinh trùng, mà do phụ nữ sử dụng thuốc xịt âm đạo, thụt rửa, sử dụng xà phòng mạnh hoặc có mùi, các sản phẩm diệt tinh trùng,.... Những tác nhân này đều gây ra dị ứng hoặc kích ứng mô âm đạo, âm hộ.

Ngoài ra, sử dụng giấy lụa, để quên tampon, cốc nguyệt san,.. trong âm đạo cũng có thể khiến âm hộ bị kích ứng.

Do bệnh lậu

Lậu là căn bệnh có khả năng lây lan nhanh chóng trong xã hội, do khuẩn có tên Neisseria Gonorrhea hay song cầu trùng Gram gây ra (Khuẩn có hình giống hạt cà phê). Loại khuẩn này lây lan qua đường tình dục.

Do thiếu dinh dưỡng ở phụ nữ mãn kinh (teo âm đạo)

Do suy giảm nồng độ estrogen sau thời kỳ mãn kinh hoặc phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng, khiến niêm mạc âm đạo suy giảm: mỏng, dễ bị kích ứng, nóng rát và khô.

Theo các chuyên gia phụ khoa, phụ nữ sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh viêm âm đạo nếu có những điểm sau:

• Nội tiết tố thay đổi như: mang thai, sử dụng thuốc tránh thai hoặc thời kì mãn kinh.
• Quan hệ tình dục, mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Sử dụng thuốc: một số loại kháng sinh hoặc steroid.
• Sử dụng biện pháp tránh thai như thuốc diệt tinh trùng, đặt vòng, dùng dụng cụ tử cung (hình chữ T).
• Bệnh lý tiểu đường.
• Vệ sinh âm đạo không đúng cách: tắm bong bóng, xịt sửa âm đạo, dùng dung dịch, sáp khử mùi âm đạo.
• Thụt rửa.
• Sử dụng quần áo ẩm, chật đặc biệt là quần lót.

Các triệu chứng thường xuất hiện khi bị viêm âm đạo qua từng loại bệnh là:

Viêm âm đạo do vi khuẩn

Viêm nấm âm đạo do vi khuẩn thực chất là tình trạng vi khuẩn trong âm đạo phát triển, sinh sản quá mức. Khi phát hiện các triệu chứng sau đây, chị em nên cẩn thận bởi có thể mình đang bị viêm nấm âm đạo:

• Ngứa, rát vùng âm hộ, âm đạo.
• Khí hư ra nhiều, màu sắc thay đổi.
• Âm đạo có mùi hôi khó chịu.
• Nữ giới cảm thấy đau khi quan hệ tình dục.
• Vùng da quanh âm hộ bị viêm tấy, đỏ và buốt.

Viêm âm đạo do nhiễm nấm men

Nấm Candida là loại nấm phát triển trong môi trường âm đạo, thường không gây hại. Thế nhưng, khi nó phát triển quá mức, tình trạng nhiễm trùng âm đạo là điều khó tránh khỏi. Dấu hiệu viêm âm đạo do nhiễm nấm men ở nữ giới là:

• Ngứa ở khu vực âm đạo và xung quanh âm hộ
• Sưng, nóng rát khu vực trong và ngoài âm hộ
• Khí hư chuyển màu trắng đục hoặc xám, lẫn mùi hôi
• Nổi ban khu vực âm hộ
• Nóng rát khi tiểu tiện

Viêm âm đạo do Trichomonasis

Trichomonas là một loại ký sinh đơn bào, xuất hiện khi nam nữ quan hệ tình dục không an toàn. Thời kỳ ủ bệnh giữa phơi nhiễm và nhiễm trùng có thể là từ 5 – 28 ngày. Biểu hiện viêm âm đạo do Trichomonasis gây ra, gồm:

• Khí hư ra nhiều
• Khí hư có màu bất thường, chuyển màu từ trắng trong sang trắng đục, xám, vàng hoặc xanh lá cây.
• Bộ phận sinh dục bị đỏ, rát và ngứa.
• Đau rát khi đi tiểu.
• Đau khi quan hệ tình dục.

Viêm âm đạo không phải bệnh lý dễ gây tử vong, nhưng nếu chủ quan và không điều trị dứt điểm, hậu quả là rất nặng nề. Phụ nữ có thể bị viêm nhiễm ngược dòng dẫn đến viêm nội mạc tử cung, viêm nhiễm vùng chậu, viêm vòi trứng, tắc vòi trứng, dính buồng trứng, vô sinh, chưa kể tới nguy cơ bị ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng. Phụ nữ nếu chẳng may bị viêm âm đạo khi mang thai sẽ có nguy cơ sinh non hoặc trẻ sinh ra dị tật, còi cân.

Các cuộc khảo sát cho thấy có tới 90% phụ nữ hiện đại từng gặp các dấu hiệu viêm âm đạo kể trên ít nhất 1 lần trong đời. Nhưng ngặt nỗi, chị em lại rất e ngại việc thăm khám phụ khoa và cứ thế thờ ơ bỏ qua, nghĩ các triệu chứng bất thường đó không nguy hại và có thể tự khỏi. Chính tâm lý chủ quan đó khiến chị em không lường trước được những ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng của căn bệnh viêm phụ khoa tới sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày:

• Ảnh hưởng tâm lý

Viêm nấm âm đạo khiến người bệnh cảm thấy ngứa ngáy, vùng kín còn có thể xuất hiện mùi hôi vô cùng khó chịu. Hơn nữa, bệnh tái phát liên tục khiến chị em ngày càng khó chịu từ đó cảm thấy mặc cảm, tự ti thậm chí là trầm cảm. Những điều này khiến cho không chỉ sức khỏe của người phụ nữ bị ảnh hưởng mà chất lượng cuộc sống và tinh thần cũng bị giảm sút nghiêm trọng.

• Ảnh hưởng chức năng sinh sản

Khi bị viêm nấm phụ khoa, chất lượng đời sống tình dục của chị em sẽ bị giảm sút nghiêm trọng do đau rát. Hơn nữa, khí hư ra nhiều và thay đổi tính chất sẽ làm ảnh hưởng tới chất lượng của tinh trùng. Đồng thời cản trở đường đi của tinh trùng đến gặp trứng dẫn đến hiện tượng vô sinh hiếm muộn.

Không chỉ thế, với những người bị viêm nấm âm đạo khi đang mang thai thì càng nguy hiểm, nguy cơ sảy thai hay sinh non là rất lớn.

• Nguy cơ ung thư cổ tử cung

Với những người bị viêm nấm âm đạo để lâu không chữa trị, các vi khuẩn có hại sẽ lây lan sang những bộ phận khác. Dẫn đến một số bệnh kéo theo như viêm vùng chậu, viêm tắc vòi trứng, viêm nội mạc tử cung,… Càng để lâu, biến chứng càng nguy hiểm, điển hình là ung thư cổ tử cung. Đây là bệnh lý không chỉ ảnh hưởng đến chức năng sinh sản mà còn có nguy cơ tử vong cao.

Như đã kể ở trên, viêm âm đạo là căn bệnh nguy hiểm đối với phụ nữ và gây nhiều phiền toái. Tuy nhiên căn bệnh này hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu phát hiện ở giai đoạn sớm và có biện pháp điều trị chính xác. Để càng lâu, bệnh càng có diễn biến nghiêm trọng, ảnh hưởng sâu vào âm đạo, quá trình điều trị sẽ rất mất thời gian và phức tạp, tốn kém chi phí.

Khi có dấu hiệu của viêm âm đạo, phụ nữ cần đến ngay các cơ sở y tế chuyên môn để được thăm khám và điều trị kịp thời. Thông thường, một số chị em mới có biểu hiện nhẹ sẽ được bác sĩ chỉ định dùng dung dịch vệ sinh và thuốc đặt. Với trường hợp nặng hơn cần kê đơn thuốc đặt rửa và thuốc uống.

Lưu ý: TUYỆT ĐỐI KHÔNG tự ý mua thuốc đặt về sử dụng. Các trường hợp dùng thuốc đặt chưa qua kê đơn của bác sĩ sẽ dễ gây hiện tượng nhờn thuốc, dị ứng khiến viêm nhiễm nặng hơn, có thể lây lan và ảnh hưởng tới những bộ phận khác.

Khi bạn gặp những triệu chứng sau, hãy đến gặp bác sĩ ngay để được hỗ trợ:

• Mùi âm đạo khó chịu, ngứa ngáy hoặc tiết dịch lạ, tiết quá mức.
• Đã mắc bệnh nhiễm trùng âm đạo trước đây.
• Quan hệ tình dục với nhiều người hoặc đối tượng mới gần đây. Khả năng cao bạn vẫn có nguy cơ lây nhiễm qua đường tình dục.
• Đã sử dụng những biện pháp không kê đơn trước đó và triệu chứng vẫn tồn tại.
• Sốt, ớn lạnh hoặc đau vùng chậu.

Để đánh giá tình trạng viêm âm đạo, bác sĩ sẽ chỉ định một số phương pháp chẩn bệnh sau:

• Kiểm tra, khảo sát viêm nhiễm âm đạo: Bác sĩ sẽ hỏi tiền sử người bệnh đã bao giờ mắc bệnh chưa, định hướng nguyên nhân ở đâu hoặc do tái phát.
• Khám đầu dò: Khi kiểm tra vùng chậu, chuyên gia sẽ dùng dụng cụ mỏ vịt để nhìn sâu bên trong âm đạo, tìm ra vùng viêm hoặc nơi tiết dịch bất thường.
• Xét nghiệm dịch âm đạo: Thu thập dịch trong tử cung hoặc âm đạo để đưa vào soi tìm: vi khuẩn, nấm,....
• Kiểm tra nồng độ PH: Sử dụng que thử PH hoặc giấy PH vào thành âm đạo. Tuy nhiên phương pháp này không hoàn toàn đáng tin cậy vì chỉ phát hiện khuẩn âm đạo và trichomonas, không tìm ra nguyên nhân khác.

Viêm âm đạo không thể điều trị dứt điểm chỉ trong ngày một, ngày hai. Tuy nhiên, nếu biết áp dụng đúng cách, bạn vẫn có thể trị dứt bệnh chỉ trong thời gian ngắn. Vậy hiện nay, chị em có thể chữa viêm âm đạo theo những cách nào? Đâu là cách hiệu quả và an toàn nhất. 

Điều trị bệnh viêm âm đạo bằng thuốc Tây

Y học hiện đại phát triển đã sáng chế ra nhiều loại thuốc chữa viêm âm đạo hiệu quả như: Metronidazole, Fluconazole đường uống (Diflucan), butoconazole (Femstat), clotrimazole (Gyne-lotrimin, Mycelex)… Mục đích của cách chữa này là giúp nữ giới giảm nhanh triệu chứng viêm âm đạo, từ đó cân bằng lại nội tiết tố. 

Việc điều trị bệnh viêm âm đạo bằng thuốc Tây không hề sai. Phương pháp điều trị này cho hiệu quả nhanh chóng, tiện lợi nên được nhiều chị em áp dụng điều trị ngay từ đầu. Tuy nhiên nếu chị em tự ý sử dụng thuốc, có thể khiến cho bệnh trở nặng và ảnh hưởng đến quá trình điều trị sau này. Ví dụ như trường hợp bị viêm âm đạo do nấm nhưng lại dùng dung dịch vệ sinh chứa nhiều axit (môi trường thuận lợi cho nấm phát triển) thì bệnh sẽ chỉ tồi tệ hơn mà thôi.

Vì vậy, khi sử dụng thuốc tây y điều trị viêm âm đạo, chị em cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ.

Mẹo dân gian chữa viêm âm đạo tại nhà

Dân gian xưa truyền nhau cách chữa viêm âm đạo bằng tỏi, lá trà xanh hoặc lá trầu không,… đơn giản, không tốn kém, chị em có thể tận dụng những nguyên liệu có trong nhà bếp để chữa bệnh cho mình. 

• Chữa viêm âm đạo bằng lá trầu không: Chọn lá trầu không quá già hoặc quá non, rửa sạch rồi đem giã nát, hòa với nước ấm. Dùng dung dịch này rửa âm đạo thường xuyên để tránh viêm nhiễm. Chị em có thể dùng lá trầu không đun sôi cùng một chút nước, thêm ít muối, để nguội và rửa vùng kín khi tắm. Mỗi tuần thực hiện 2 – 3 lần sẽ thấy các biểu hiện bệnh giảm rõ rệt.
• Dùng lá trà xanh chữa viêm âm đạo: Dùng lá trà xanh rửa sạch với nước muối loãng rồi đem giã nhỏ, bỏ phần bã và giữ lại nước cốt, pha với nước ấm để rửa vùng kín. Tương tự với cách làm dùng lá trầu, chị em cũng có thể dùng lá trà xanh đun với nước sôi, pha thêm chút muối, để nguội là có thể sử dụng rửa vùng kín được.
• Dùng lá húng quế chữa viêm âm đạo: Giã nát hoặc xay nhuyễn lá húng quế rồi đun cùng một lượng nước vừa phải. Dùng nước cốt này bôi lên vùng kín trong khoảng thời gian 15 phút, sau đó rửa sạch bằng nước ấm. Các hoạt chất có trong lá húng quế sẽ giúp sát khuẩn, kháng nấm tốt.

Điều trị viêm nấm âm đạo bằng phương pháp dân gian cho hiệu quả diệt nấm và vi khuẩn gây bệnh nhưng nó chỉ thích hợp cho trường hợp bị viêm âm đạo nhẹ, không thể áp dụng đối với viêm âm đạo nặng.

Cả 2 phương pháp điều trị viêm nấm âm đạo kể  trên đều giúp thuyên giảm triệu chứng bệnh nhưng khó lòng điều trị tận gốc nguyên nhân gây viêm âm đạo, chính vì thế không ít chị em đã tái phát bệnh chỉ sau một thời gian ngắn.

Ngày nay, thay vì tập trung vào 2 cách điều trị trên, nhiều chị em có xu hướng lựa chọn thuốc đông y để điều trị viêm nấm âm đạo bởi hiệu quả chuyên sâu và an toàn.

Thuốc đông y điều trị viêm âm đạo

Theo đông y, nữ giới bị viêm âm đạo chủ yếu do chức năng của can, tâm, tỳ, thận bị suy yếu; từ đó ảnh hưởng tới hai mạch nhâm – xung mà sinh ra các bệnh thuộc kinh, đới, thai, sản. Do đó, muốn chữa viêm âm đạo dứt điểm, chị em cần tăng cường hệ miễn dịch, bổ tỳ, can, thận, để từ đó giúp sức khỏe sinh sản được cải thiện, khí huyết lưu thông, da dẻ hồng hào.

Một số bài thuốc đông y chữa viêm âm đạo hiệu quả cao như:

• Phụ Khang Đỗ Minh - Bài thuốc gia truyền 150 năm.
• Trinh nữ hoàng cung + Đương quy + Phèn chua: Nấu cùng 2l nước sau đó đun sôi. Pha thêm một ít nước mát, sau đó rửa bộ phận sinh dục. Lau khô khi kết thúc.
• Địa cốt bì + Hoàng bá + Xà sàng tử: Rửa sạch đun sôi với 1l nước. Sau đó pha một ít nước mát rồi rửa vùng kín, dùng khăn sạch để thấm bớt nước.

Theo các bác sĩ chuyên khoa cho biết, bệnh viêm âm đạo mặc dù là căn bệnh phổ biến, nhưng không khó để điều trị. Chị em cần lưu ý những điều sau để phòng tránh vấn đề phiền phức này:

• Tránh tắm bồn, đặc biệt là bồn nước nóng và tạo sóng. Thay vào đó sử dụng vòi hoa sen khi vệ sinh.
• Sử dụng xà phòng/sữa tắm dành riêng cho vùng kín. Không dùng chung những loại làm sạch có chất tẩy rửa mạnh, ví dụ như: sữa tắm, tẩy tế bào chết,.. Chọn sản phẩm có độ PH phù hợp.
• Luôn giữ vùng kín khô ráo, sử dụng đồ lót thông thoáng (ưu tiên vải cotton), tránh mặc đồ bó trong thời gian dài.

• Hạn chế hoặc không sử dụng sản phẩm dễ gây kích ứng như: nước hoa, dung dịch có mùi,...
• Quan hệ an toàn: Sử dụng bao cao su và chung thủy với bạn tình
• Tuyệt đối không thụt rửa
• Khám phụ khoa định kỳ 3 - 6 tháng/ 1 lần. Nếu gặp những triệu chứng bất thường cần thăm khám ngay chuyên gia, tránh vì tâm lý e ngại mà giấu bệnh.
• Thực hiện lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất, uống đủ nước. Tránh xa những tác nhân gây hại cho sức khỏe như: đồ có cồn, chất kích thích, căng thẳng,...

Như vậy, khi đã hiểu rõ về bệnh viêm âm đạo, nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị bệnh hiệu quả, chị em sẽ không cần phải quá lo lắng nữa. Khi phát hiện “cô bé” có những biểu hiện viêm âm đạo, hãy nhanh chóng liên hệ chuyên gia để được điều trị kịp thời.