Tiền Mãn Kinh

Tiền mãn kinh (tiếng anh: Perimenopause) hay còn được gọi là quá trình chuyển đổi mãn kinh. Đây là thuật ngữ y học chỉ giai đoạn trước kỳ mãn kinh ở nữ giới. Người ta còn gọi đây là giai đoạn chuyển tiếp mãn kinh.

Khi đó hoạt động của buồng trứng giảm, kinh nguyệt mất đi hoặc không đều, không còn khả năng sinh sản. Tùy theo cơ địa mỗi người, thời kỳ này có thể diễn ra vào các lứa tuổi khác nhau. Đồng thời, mỗi người cũng sẽ có những triệu chứng không giống nhau.

Trong giai đoạn cuối của thời kỳ tiền mãn kinh, cơ thể người phụ nữ sẽ sản xuất ngày càng ít estrogen hơn. Giai đoạn này kéo dài ít nhất là vài tháng và lâu nhất là 4 năm.

Có rất nhiều yếu tố được xác định khiến quá trình tiền mãn kinh ở nữ giới diễn ra sớm hơn bình thường.

• Lượng cholesterol thay đổi: Nội tiết tố trong cơ thể thay đổi trong giai đoạn này khiến cholesterol xấu trong máu tăng, còn lượng cholesterol tốt lại giảm, nguy cơ mắc các bệnh tim mạch gia tăng.
• Do di truyền: Những người phụ nữ trong gia đình như bà, mẹ có độ tuổi tiền mãn kinh sớm khả nang cao bạn cũng bị như vậy.
• Do lối sống: Một số nghiên cứu cho thấy lười vận động, lười ra ngoài tiếp xúc với ánh sáng mặt trời cũng góp phần “đưa” chị em sớm bước vào giai đoạn tiền mãn kinh.
• Bệnh tự miễn: Phụ nữ mắc các bệnh về tuyến giáp, viêm khớp dạng thấp được xác định có dấu hiệu sớm do hệ thống miễn dịch nhầm lẫn, tấn công một số cơ quan trong cơ thể với tác nhân lạ. Điều này ảnh hưởng đến buồng trứng, giảm hoạt động.
• Hút thuốc lá: Với vô số thành phần độc hại, thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm cho sức khỏe, tiền mãn kinh sớm cũng là một trong những hậu quả của thói quen này. Bởi thuốc lá có khả năng làm suy giảm lượng hormone estrogen trong cơ thể nữ giới.
• Hóa trị, xạ trị điều trị ung thư: Quá trình này dễ gây suy buồng trứng sớm đặc biệt là các loại hóa chất điều trị, vị trí xạ trị tại vùng chậu, não…

Độ tuổi tiền mãn kinh ở mỗi phụ nữ là khác nhau, trong đó từ 40 – 55 tuổi là phổ biến nhất. Phụ nữ từ 30 tuổi trở đi, cơ thể có nhiều thay đổi đặc biệt là nội tiết tố, lượng estrogen và progesterone sẽ giảm dần theo từng năm. Trong đó từ 30 – 45 tuổi, 2 nội tiết trên giảm 1 – 1,5%/năm; đến 45 tuổi giảm 20 – 30%/năm.

Thời gian chịu ảnh hưởng của chứng tiền mãn kinh này ở mỗi phụ nữ là khác nhau. Có người chỉ phải chịu 2 – 3 năm, tuy nhiên cũng có người chật vật suốt 7 – 8 năm, thậm chí là chục năm. Tiền mãn kinh sẽ kết thúc khi phụ nữ bị hết kinh hoàn toàn trên 12 tháng liên tục.

Tiền mãn kinh có những biểu hiện gì? Sau đây là những triệu chứng mà chị em thường gặp phải.

• Rối loạn kinh nguyệt: Dấu hiệu điển hình nhất. Lúc này kinh nguyệt thường không theo chu kỳ,  thời gian ngắn dài, lượng kinh ra cũng thay đổi, có thể rất ít hoặc ra ồ ạt, thậm chí tắc kinh trong vài tháng.
• Nóng, bốc hỏa trong người: Khoảng 65 – 75% phụ nữ bị bốc hỏa, nóng phừng phừng người, mặt, bên cạnh đó còn bị đổ nhiều mồ hôi trong thời gian ngắn, không kể ngày đêm. Một số người sau cảm giác bốc hỏa là ớn lạnh, mệt mỏi. Hiện tượng này có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm.
• Khó ngủ, mất ngủ: Những cơn nóng bừng lên mặt, đổ mồ hôi nhiều khiến giấc ngủ của chị em bị ảnh hưởng, có người bị khó ngủ, ngủ không sâu giấc, hay giật mình nhưng cũng có người mất ngủ hoàn toàn.
• Thay đổi tâm trạng: Ở giai đoạn này, tâm tính nhiều chị em thay đổi trở nên dễ cáu gắt, khó chịu, thường lo lắng, nghĩ nhiều…
• Giảm ham muốn: Lượng hormone giảm trong giai đoạn này khiến chị em bớt ham muốn tình dục, không đạt khoái cảm, lãnh cảm, thêm nữa do đau rát khi quan hệ nên nhiều người ngại, sợ.
• Lão hóa bên ngoài: Không chỉ da thâm sạm, nám, chảy xệ mà tóc cũng bắt đầu khô xơ, tích mỡ ở bụng… Đây đều là những dấu hiệu khi phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh.

Trên thực tế, có khá nhiều phụ nữ trải qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng, tuy nhiên nhiều người sức đề kháng kém, dẫn đến nhiều bệnh lý xuất hiện. Điển hình như:

• Viêm phụ khoa: Do sự thiếu hụt nội tiết tố, môi trường âm đạo bị khô, ít dịch. Khiến vùng kín rát, khó chịu dễ bị nấm, khuẩn tấn công và gây viêm. Để lâu không chữa trị có thể dẫn đến ung thư buồng trứng, ung thư cổ tử cung…
• Loãng xương: Đây là bệnh lý dễ xảy ra trong độ tuổi mãn kinh, nhất là những người có tiểu sử gia đình mắc căn bệnh này từ sớm. Bệnh này khiến nguy cơ gãy xương, đau lưng, đau xương khớp, khô khớp gia tăng.
• Bệnh tim mạch: Khi lượng hormon sinh dục suy giảm khả năng bảo vệ thành mạch, tim ở nữ giới suy yếu, gia tăng bệnh cao huyết áp, bệnh mạch vành, xơ vữa động mạch…

Ngoài ra, chị em còn tăng nguy cơ xuất hiện các khối u ác tính, lành tính, rối loạn lipid máu, đái tháo đường… gây hại cho sức khỏe, chất lượng cuộc sống.

Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, chị em có thể xác định chính xác tình trạng tiền mãn kinh qua các xét nghiệm được bác sĩ chỉ định. Cụ thể:

• Hormon estrogen: Nồng độ suy giảm
• Hormon kích thích nang trứng (FSH): Khi nồng độ FSH > 30 mlU/ml và kinh nguyệt thất thường.
• Hormon kích thích tuyến giáp (TSH): Tuyến giáp hoạt động kém, mức TSH cao là dấu hiệu của giai đoạn tiền mãn kinh.
• Hình ảnh siêu âm, tử cung teo nhỏ.
• Kết quả sinh thiết cho thấy niêm mạc tử cung theo

Suy giảm estrogen chính là thủ phạm hàng đầu dẫn đến tiền mãn kinh sớm. Do đó sử dụng liệu pháp thay thế hormon chính là giải pháp được các chuyên gia, bác sĩ khuyến khích.

• Sử dụng thuốc tây, thực phẩm chức năng

Thuốc hormon thay thế sẽ được bác sĩ chỉ định theo đơn, người bệnh cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ định và tái khám định kỳ. Một số loại thuốc hormon thay thế gồm estrogen và progestogen: Thuốc uống, kem bôi, gel, xịt,...

* Khuyến cáo: Lạm dụng nhóm thuốc này nhiều năm sẽ làm giảm cholesterol nhưng lại tăng triglyceride và tăng đông máu. Người mắc bệnh tim mạch, cao huyết áp, tiền sử ung thư tuyến vú, tử cung… không nên áp dụng liệu pháp này.

Ngoài ra, phụ nữ tiền mãn kinh có thể được chỉ định dùng các loại thuốc bổ sung vitamin, thuốc trầm cảm liều thấp để cải thiện các triệu chứng bệnh.

• Biện pháp không dùng thuốc

Thay đổi thói quen, từ bỏ những thói xấu không lành mạnh: Hút thuốc, rượu bia, chất kích thích, .... Tích cực tập thể dục, tắm nắng mỗi ngày (trước 8h sáng), bổ sung nhiều chất xơ, vitamin, trái cây tốt cho sứ khỏe. Giữ tâm lý luôn thoải mái, không căng thẳng.

• Phương pháp đông y

Theo đông y, triệu chứng tiền mãn kinh xảy ra là do tạng thận suy yếu dẫn đến mất cân bằng âm dương, khí huyết suy. Ngoài ra chế độ dinh dưỡng, tinh thần, sinh hoạt hàng ngày cũng ảnh hưởng đến bệnh. Tùy theo cơ thể từng phụ nữ mà chia thành: thể  thận tinh hư tổn do thận âm hư hoặc âm hư dương vượng, thận dương hư, can kinh uất nhiệt, tâm tỳ lưỡng hư, huyết ứ đàm trệ.

Để cải thiện hội chứng tiền mãn kinh, chị em có thể dùng các bài thuốc gia truyền kết hợp bấm huyệt. Dù tiến hành chữa trị ở đâu, chị em cũng nên tuân thủ theo phác đồ của lương y, thầy thuốc để đạt được kết quả tốt nhất. Đặc biệt khi chữa tiền mãn kinh bằng đông y, chị em phải kiên trì, tìm đúng cơ sở để tránh các bài thuốc không rõ nguồn gốc chất lượng.

Ngoài ra, chị em có thể tham khảo bài thuốc Nội tiết Đỗ Minh của nhà thuốc Đỗ Minh Đường chúng tôi. Đây thực sự là lựa chọn tốt dành cho chị em. Không chỉ cân bằng nội tiết lâu dài, bài thuốc của Đỗ Minh Đường còn an toàn, lành tính, không gây tác dụng phụ, ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể.

Thay vì chỉ xử lý triệu chứng bên ngoài, Bài thuốc Nội tiết Đỗ Minh được xây dựng theo cơ chế tác động sâu vào căn nguyên gây bệnh: Bồi bổ, phục hồi thận khí, dưỡng huyết, dưỡng tâm, an thần, đào thải độc tố, kích thích sản sinh Estrogen tự nhiên, thiết lập cân bằng âm dương. Từ đó, bài thuốc tạo nên công dụng toàn diện, khắc phục các vấn đề về tiền mãn kinh, mãn kinh, rối loạn nội tiết tố ở nữ giới.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh, phụ nữ cần có những biện pháp phòng ngừa tình trạng tiền mãn kinh từ sớm, giảm thiểu tối đa hậu quả mà nó mang lại. Vậy cần làm gì để phòng tránh và lưu ý những gì?

• Có chế độ ăn uống, nghỉ ngơi khoa học, điều độ từ ngay bây giờ. Điều này sẽ tạo tiền đề rất tốt để giảm nhẹ tác động của tiền mãn kinh gây ra.
• Bổ sung các nhóm dinh dưỡng chứ nhiều collagen, quả mọng, có màu đậm (đỏ, xanh, tím,...), bổ sung canxi, omega 3, vitamin D,...
• Tập thể dục thường xuyên, duy trì độ dẻo dai của xương khớp.
• Sử dụng các loại gel bôi trơn khi quan hệ. Vì thời điểm tiền mãn kinh, âm đạo bắt đầu có dấu hiện teo khô, gây đau rát khi quan hệ.
• Khám phụ khoa và sức khỏe định kỳ tối thiểu 1 lần/1 năm, kiểm soát tốt các bệnh phụ khoa và nội tiết.
• Tham khảo những biện pháp hỗ trợ nội tiết tố.

Như vậy, dấu hiệu tiền mãn kinh và cách điều trị, chăm sóc như thế nào tốt nhất chị em đã nắm được. Hãy tìm tới các chuyên gia, cơ sở y tế uy tín để được tư vấn, hỗ trợ tận tình, giảm thiểu những phiền phức, ảnh hưởng của thời kỳ tiền mãn kinh tới sức khỏe, cuộc sống của mình.