Khô Âm Đạo

Khô âm đạo là tình trạng chất nhầy âm đạo không tiết ra nữa hoặc tiết ra rất ít gây khó khăn khi quan hệ tình dục và nguy cơ viêm nhiễm cho vùng kín cao. 

Như chị em đã biết, estrogen - hormone sinh dục nữ có vai trò tăng tiết dịch nhờn âm đạo, giúp âm đạo mềm mại và duy trì độ ẩm có tính đàn hồi. Sự suy giảm nồng độ estrogen khiến các chất nhờn âm đạo ít đi, không sản xuất đủ cho âm đạo và gây ra tình trạng khô rát, thành âm đạo mỏng đi.

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng khô âm đạo. Nhưng nguyên nhân lớn nhất đó là do sự suy giảm của estrogen trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Nồng độ estrogen suy giảm là do:

• Phụ nữ sau sinh và cho con bú 
• Các trường hợp đang trong quá trình hóa trị hoặc xạ trị điều trị ung thư
• Những người đã phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng
• Chị em sử dụng thuốc kháng estrogen để điều trị u xơ tử cung hoặc lạc nội mạc tử cung.
• Một số người mắc phải các bệnh lý mãn tính như viêm gan mãn tính, tiểu đường hoặc rối loạn chức năng tuyến giáp làm giảm dịch tiết âm đạo. 

Ngoài những nguyên nhân từ thiếu hụt estrogen thì còn một số nguyên nhân gây khô hạn như: 

• Người mắc hội chứng Sjogren (đây là tình trạng rối loạn tự miễn dịch tấn công các tế bào sản xuất độ ẩm cho cơ thể)
• Do tác dụng phụ của một số loại thuốc như thuốc trị dị ứng, cảm lạnh, thuốc chống trầm cảm. 
• Do thụt rửa âm đạo sâu, sai cách 
• Do tình trạng căng thẳng, mệt mỏi, stress 
• Do thói quen hút thuốc lá
• Trường hợp dùng các loại xà phòng có độ tẩy rửa mạnh
• Hóa chất ở bể bơi hoặc bồn tắm nước nóng
• Một số trường hợp có thể do không được kích thích khi quan hệ

Như đã nói ở trên, khô âm đạo là tình trạng phổ biến có thể gặp ở bất cứ phụ nữ nào nhưng thường gặp nhất ở những đối tượng dưới đây: 

• Phụ nữ sau tuổi 30: Chị em ngoài 30 tuổi sẽ phải đối mặt với những biểu hiện của suy giảm nội tiết. Trong đó có tình trạng khô âm đạo và giảm ham muốn. 
• Phụ nữ sau sinh: Ttong quá trình mang thai, nồng độ estrogen trong cơ thể tăng nhanh chóng để đảm bảo của sự phát triển của thai nhi. Sau khi sinh, lượng nội tiết estrogen lại giảm đột ngột để cho hormone prolactin (đây là hormone kích thích cơ thể tiết sữa cho bé bú) Vì thế nội tiết tố nữ mất cân bằng, gây ra tình trạng khô âm đạo.
• Phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh: Đây là giai đoạn xảy ra ở độ tuổi 40. hoạt động của buồng trứng suy giảm nhanh kéo theo hàm lượng nội tiết estrogen suy giảm nhanh chóng. 
• Phụ nữ sau phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng: Buồng trứng có vai trò sản xuất nội tiết tố nữ estrogen. Với lý do nào đó, bác sĩ chỉ định cắt bỏ 1 hoặc 2 bên buồng trứng, khiến nội tiết tố nữ suy giảm hoặc không còn sản xuất được nữa. Phụ nữ sẽ phải trải qua những triệu chứng của giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh, trong đó có tình trạng khô hạn, đau rát khi quan hệ. 

Chị em phụ nữ có thể gặp phải những triệu chứng đặc trưng của khô âm đạo, cụ thể như sau:

• Cảm giác đau đớn mỗi lần quan hệ: Khô âm đạo khiến quan hệ tình dục trở nên khó khăn, đau rát, thậm chí là chảy máu khi quan hệ. Tình trạng này kéo dài làm mất dần khoái cảm và trở nên lãnh cảm với chuyện “chăn gối”. 
• Hiện tượng ngứa vùng kín: Khô âm đạo khiến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập gây hiện tượng ngứa ngáy khó chịu. Vùng kín sẽ có cảm giác như kiến bò, khí hư có màu bất thường ở quần lót, có mùi hôi khó chịu nếu không điều trị tình trạng này sớm. 
• Âm đạo có cảm giác nóng: Khi được cung cấp độ ẩm, độ pH ở âm đạo được cân bằng tạo cảm giác thoải mái, bình thường, ngăn ngừa sự xâm nhập của các yếu tố gây hại cho vùng kín. Nhưng khô âm đạo khiến độ ẩm vùng kín ít đi gây nên tình trạng khô rát, nóng trong âm đạo. 
• Viêm nhiễm thường xuyên: Môi trường âm đạo khô là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn có hại xâm nhập và phát triển. Nên khi bị khô âm đạo chị em có thể bị viêm nhiễm thường xuyên. 

Khô âm đạo không chỉ gây ra tâm lý sợ “yêu” mà còn ảnh hưởng tới sức khỏe, đời sống vợ chồng nghiêm trọng. 

• Ảnh hưởng đến tinh thần, khiến nhiều chị em suy giảm ham muốn: Tình trạng khô hạn, đau rát khi quan hệ khiến chị em cảm thấy như cực hình. Lâu ngày khiến chị em rơi vào cảm giác sợ quan hệ, trốn tránh chồng. 
• Giảm khả năng thụ thai: Đau rát, khô hạn vùng kín không gây vô sinh nhưng nó là nguyên nhân gây cản trở quá trình thụ thai thành công. Từ đó làm giảm khả năng thụ thai ở chị em. 
• Tăng nguy cơ mắc bệnh phụ khoa: Tình trạng suy giảm chức năng sinh lý còn được thể hiện ở sự suy giảm chức năng của bộ phận sinh dục. Phụ nữ ở độ tuổi 45 dễ mắc phải tình trạng tiểu buốt, tiểu són do bàng quang hoạt động kém. Âm đạo khô hạn, thiếu dịch nhờn, thâm đen, bị giãn rộng và dễ bị viêm nhiễm hơn. 
• Ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình: Cơ quan sinh dục bị teo nhỏ, dễ trầy xước, đau rát khi quan hệ, làm giảm ham muốn tình dục, khó đạt cực khoái. Điều này ảnh hưởng tới hạnh phúc vợ chồng.

Ngay khi có các dấu hiệu bất thường và có biểu hiện của bệnh viêm nhiễm phụ khoa, bạn nên tới gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Khi tới bệnh viện thăm khám, bác sĩ sẽ chẩn đoán tình trạng của “cô bé” theo các bước như sau:

• Xem xét bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi bạn về tiền sử nhiễm trùng âm đạo hoặc một số bệnh lây truyền qua đường tình dục mà bạn từng mắc phải. Lúc này tốt nhất bạn nên chia sẻ thật với bác sĩ để giúp kết quả chẩn đoán được chuẩn xác hơn.
• Tiến hành thăm khám phụ khoa: Sau khi có được những thông tin về bệnh sử, bác sĩ sẽ dựa theo đó để sử dụng dụng cụ, xem xét bên trong âm đạo. Xem vùng kín của bạn có bị viêm và tiết dịch bất thường hay không. Lưu ý không khám vào ngày có kinh nguyệt, không quan hệ tình dục hoặc thụt rửa trước buổi khám để bác sĩ có thể đánh giá dịch âm đạo một cách chính xác.
• Thu thập dịch mẫu để xét nghiệm: Trong quá trình kiểm tra âm đạo, bác sĩ sẽ thu thập một số mẫu dịch tiết âm đạo hoặc cổ tử cung để tiến hành làm xét nghiệm.
• Kiểm tra độ pH: Bác sĩ sẽ kiểm tra độ pH âm đạo bằng cách sử dụng que thử hoặc giấy đo độ pH. Nếu độ pH tăng so với mức quy định thì có khả năng cao bạn bị nhiễm trùng âm đạo do vi khuẩn hoặc do trùng roi trichomonas. Tuy nhiên, để chắc chắn hơn thì bạn sĩ cần dựa vào một số kiểm tra khác để đưa ra chẩn đoán cuối cùng.

Khô âm đạo phải làm sao? Đây là câu hỏi nhiều chị em quan tâm. Sau khi thăm khám, biết được tình trạng, nguyên nhân và mức độ bệnh, bác sĩ sẽ dựa vào đó để tư vấn những phương pháp điều trị phù hợp. 

Sau đây là những cách điều trị khô hạn vùng kín được nhiều chị em áp dụng:

Cách chữa tại nhà

Nhiều chị em lựa chọn cách trị khô âm đạo tại nhà bởi đây là phương pháp an toàn, lành tính, dễ thực hiện và còn tiết kiệm chi phí. Chị em phụ nữ có thể áp dụng những cách dưới đây: 

• Lá trầu không: Rửa sạch một nắm lá trầu không, xay nhuyễn, thêm một chút nước ấm, lọc lấy nước và vệ sinh cho vùng âm đạo. 
• Mầm đậu nành chữa khô âm đạo: Đậu nành ngâm qua đêm, nhặt bỏ vỏ rồi cho vào máy xay sinh tố xay cùng với 1 lít nước. Lọc bỏ bã và đun sôi nước trong khoảng 3 phút, thêm chút đường vào và uống 3 lần/ngày trước bữa ăn. 
• Chữa khô hạn bằng củ từ: Luộc chín củ từ, bóc vỏ và xay nhuyễn trộn cùng với 1 - 2 thìa mật ong nguyên nhất. Dùng hỗn hợp này thoa đều vào vùng kín và massage sẽ kích thích tuyến nhờn phát triển. Sau đó rửa lại bằng nước ấm. Thực hiện 2 - 3 lần/tuần để đạt được hiệu quả tốt nhất.
• Sử dụng đậu bắp và nghệ: Cho 2 quả đậu bắp cắt miếng cho vào nồi đun cùng 200ml nước. Đun tới khi nước sánh lại, cho thêm 2 thìa tinh chất bột nghệ khuấy đề và uống hàng ngày. Có thể thêm một chút đường để dễ uống hơn. 

Các mẹo dân gian trị khô âm đạo tại nhà này chỉ áp dụng với tình trạng bệnh ở mức độ nhẹ, chỉ giúp cải thiện các triệu chứng chứ không có tác dụng trị khỏi bệnh. Do đó, người bệnh không nên lạm dụng các phương pháp này và nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. 

Điều trị bằng thuốc

Thuốc trị khô âm đạo hoạt động bằng cách thay thế hoặc hoạt động giống như estrogen trong cơ thể. Một số loại thuốc bác sĩ có thể kê đơn như: 

• Liệu pháp thay thế hormone estrogen: Liệu pháp này cho phép thay thế một số loại hormone mà cơ thể không sản xuất ra được nữa, từ đó giảm những triệu chứng khô âm đạo. 
• Sử dụng gel bôi trơn âm đạo: Chất bôi trơn âm đạo và kem dưỡng ẩm có thể làm thay đổi pH của âm đạo, làm giảm khả năng nhiễm trùng đường tiểu. Có nhiều dạng gel bôi trơn, chị em có thể tham khảo như: Gen bôi trơn gốc nước (Water-based), Gen bôi trơn gốc dầu (Oil-based), Gen bôi trơn gốc silicon (Silicon-based), Gel bôi trơn hữu cơ. 
• Dùng thuốc đặt âm đạo: Đây được cho là phương pháp an toàn hơn so với đường uống bởi đặt thuốc qua đường âm đạ chỉ cần đưa 1 lượng vừa đủ để cải thiện chất nhờn âm đạo, độ pH, điều chỉnh vi khuẩn trong đường âm đạo. 

Mặc dù các phương pháp điều trị bằng tây y giúp cải thiện tình trạng nhanh chóng nhưng không điều trị tận gốc chứng khô hạn, có thể gây ra một số tác dụng phụ trong quá trình sử dụng vậy nên chị em cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, không được tự ý mua thuốc và sử dụng tại nhà. 

Dùng Đông y

Theo quan niệm YHCT, tình trạng khô âm đạo ở nữ giới là do các thể can uất tỳ hư (do tâm trạng, chế độ ăn uống của người bệnh), tinh khí của thận âm hư (hàm lượng estrogen suy giảm), thận dương bất túc (cơ thể mệt mỏi làm giảm ham muốn). 

Các phương pháp này từ xa xưa đã được nhiều chị em sử dụng và đã khỏi bệnh. Bài thuốc Đông y giúp điều trị gốc rễ bệnh, bồi bổ cơ thể, nâng cao sức đề kháng cho chị em phụ nữ. 

Một số bài thuốc, mọi người có thể áp dụng đó là: 

• Bài thuốc Thể can uất khí trệ: Bài thuốc điều trị tình trạng âm đạo khô rát, quan hệ đau, tình tình dễ cáu gắt, hoa mắt chóng mặt, ngực bụng đầy tức, hay thở dài, kinh nguyệt không đều, thống kinh, miệng đắng, mạch huyền sác. Các thành phần bao gồm Sài hồ 10g, bạch thược 12g, thông thảo 3g, xuyên sơn giáp 6g, đương quy 10g, chỉ xác 10g, xuyên luyện tử 10g, quất diệp 10g, vương bất lưu hành 5g, thiên hoa phấn 12g, nhục thung dung 15g, cam thảo 10g. Mỗi ngày sắc một thang thuốc. Uống trong một tháng để cải thiện các triệu chứng bệnh. 
• Bài thuốc ngăn ngừa tình trạng khô âm đạo: Chuẩn bị các nguyên liệu Sinh địa 30g, đương quy 10g, đan sâm 20g, bạch hoa xà thiệt thảo 20g, bán chi liên 20g, thục địa 30g, kỷ tử 10g, mạch môn 10g, sa sâm 10g, sơn thù 10g. Đem các nguyên liệu trên sắc cùng 500ml nước, đun trong khoảng 45 phút thì tắt bếp. Chia thuốc thành 3 phần bằng nhau và uống hết trong ngày. Uống thuốc liên tục trong vòng 1 tháng. 
• Bài thuốc Thể khí huyết bất túc: Được dùng để trị tình trạng giảm hoặc mất ham muốn và khoái cảm tình dục, đau rát khi quan hệ, toàn thân mệt mỏi, khó thở, hồi hộp, chán ăn, miệng nhạt. Chị em chuẩn bị Đẳng sâm 20g, hoàng kỳ 12g, xuyên khung 6g, sinh địa 15g, bạch truật 10g, bạch linh 10g, đương quy 10g, a giao 10g, lộc giác phấn 1g, cam thảo 6g, thục địa 15g, tiên linh tỳ 10g, ba kích 10g, thỏ ty tử 10g, nhục thung dung 10g. Đem các nguyên liệu trên sắc cùng 500ml nước tới khi cạn còn 200ml thì tắt bếp. Chia thuốc thành 3 phần bằng nhau và uống hết trong ngày. 

Do Đông y có tác dụng chậm nên khi áp dụng các phương pháp này, người bệnh cần kiên trì sử dụng, không nên bỏ dở thuốc giữa chừng ảnh hưởng tới kết quả điều trị. 

Chị em cần lưu ý một số điều dưới đây để tình trạng khô âm đạo nhanh chóng được cải thiện: 

• Uống đủ lượng nước được khuyến cáo mỗi ngày. 
• Vệ sinh vùng kín đúng cách, không được thụt rửa quá sâu
• Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên để nâng cao sức đề kháng, giúp tinh thần thoải mái, không căng thẳng, stress. 
• Bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, các loại vitamin A, C, E như bơ, các loại hạt, ổi, kiwi, bưởi, cà rốt, cà chua,...
• Nếu gặp tình trạng viêm nhiễm, hãy điều trị dứt điểm, kiêng không quan hệ tình dục trong quá trình điều trị. 
• Hạn chế ăn các loại thực phẩm cay, nóng, nhiều dầu mỡ, các loại đồ uống, chất kích thích.
• Giữ cho tinh thần thoải mái, chuẩn bị tâm lý trước mỗi cuộc yêu. Trao đổi với bạn đời để kéo dài màn dạo đầu giúp việc tiết chất nhờn được tốt hơn. 
• Kiểm tra và tái khám sức khỏe định kỳ để được theo dõi diễn biến các triệu chứng và tình trạng sức khỏe.