Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Ngô Thị Hằng | Bệnh lý: Phụ khoa | Nơi công tác: Phòng chẩn trị YHCT Đỗ Minh Đường – Cơ sở Hà Nội

Với phụ nữ trung niên, giai đoạn mãn kinh ảnh hưởng rất lớn đến tâm sinh lý, cuộc sống. Để giúp chị em hiểu rõ hơn về giai đoạn này và có hướng xử lý tốt nhất, lương y Ngô Thị Hằng – Phụ trách khám, chữa bệnh phụ khoa Nhà thuốc nam Đỗ Minh Đường có những chia sẻ bổ ích dưới đây.

Mãn kinh là gì?

Mãn kinh (tên tiếng anh là: menopause) là giai đoạn kết thúc hiện tượng kinh nguyệt ở nữ giới và không còn khả năng sinh sản do buồng trứng ngừng sản xuất hormon estrogen và progesterone. Mãn kinh tự nhiên ở phụ nữ xảy ra khi không có kinh từ 12 tháng liên tục mà không do yếu tố bệnh lý, sinh học nào tác động.

Đây được xem là hiện tượng bình thường cùng với sinh – lão – bệnh – tử ở mỗi người. Tuy nhiên rất nhiều chị em không biết rõ các dấu hiệu, ảnh hưởng đến cuộc sống.

Mãn kinh thời kỳ "đen tối" mà chị em nào cũng phải trải qua

Nguyên nhân gây mãn kinh ở nữ giới

Hiện tượng hết kinh sớm có thể xảy ra do các nguyên nhân sau đây:

  • Tuổi tác: Đây là quy luật tự nhiên mà bất cứ phụ nữ nào cũng phải trải qua, còn được xem là giai đoạn quá độ từ trung niên sang tuổi già.
  • Suy giảm nội tiết tố nữ: Sau 30 tuổi, nội tiết tố ở nữ giới bắt đầu suy giảm. Đến tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh lượng hormone tiết ra càng ít dần.
  • Phẫu thuật cắt bỏ tử cung, buồng trứng: Ở trường hợp này sẽ mãn kinh ngay lập tức bởi không còn kinh nguyệt cũng như khả năng sinh con.
  • Suy buồng trứng sớm: Cũng giống như bất cứ bộ phận nào trên cơ thể, buồng trứng cũng bị lão hóa theo thời gian. Trường hợp buồng trứng bị lão hóa trước tuổi, không còn hoạt động cũng gây mất kinh sớm hơn bình thường.
  • Hóa trị, xạ trị: Với phụ nữ đang áp dụng phương pháp điều trị ung thư này có thể hết kinh sớm cùng với giai đoạn tiền mãn kinh.
  • Nguyên nhân khác: Hút thuốc lá, uống rượu, làm việc quá sức… khiến lượng hormone giảm dần.

Những đối tượng có khả năng bị mãn kinh

  • Mãn kinh sớm

Thường ở độ tuổi dưới 40, không chỉ hết kinh nữ giới còn bị khô âm đạo, đau rát khi quan hệ tình dục. Thậm chí có người hết kinh ngay từ tuổi 30, hiện tượng này xảy ra sớm khiến nữ giới mệt mỏi, đối mặt với nhiều bệnh lý mãn tính.

  • Mãn kinh muộn

Chỉ thời gian không còn kinh nguyệt sau 55 tuổi. Đây là hiện tượng bình thường chỉ là trễ hơn so với đa số phụ nữ. Hiện tượng này không có gì đáng lo ngại nếu không có bệnh lý nào đi kèm.

Độ tuổi mãn kinh ở phụ nữ là không giống nhau, có người 40 tuổi nhưng cũng có người trên 50 tuổi mới bước vào giai đoạn này. Thống kê trung bình tại nước ta, phụ nữ mãn kinh nằm trong độ tuổi từ 45 – 55 tuổi. Và tỷ lệ mãn kinh đang có xu hướng trẻ hóa.

Triệu chứng phổ biến của mãn kinh

Nhiều chị em lo lắng trước các biểu hiện của thời kỳ mãn kinh. Tuy nhiên không phải ai cũng gặp các triệu chứng giống nhau. Một số biểu hiện thường gặp gồm:

  • Bốc hỏa, đổ mồ hôi: Khi estrogen giảm, mạch máu bị giãn khiến nhiệt độ trên da tăng lên. Chị em có cảm giác bừng bừng tại vùng ngực, vai, cổ và bốc lên đầu. Cơn bốc hỏa thường kéo dài vài phút/lần. Kèm theo đó là hiện tượng vã mồ hôi vào ban đêm khi giấc ngủ bị ảnh hưởng. Có người do mất nhiều nhiệt lượng, nên thấy ớn lạnh, mệt mỏi.

Bốc hỏa là triệu chứng tiền mãn kinh thường gặp nhất

  • Tâm lý thay đổi theo hướng tiêu cực: Những kích thích trong giai đoạn này làm cho chị em luôn cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng. Từ đó dễ nhạy cảm, mất cân bằng về mặt cảm xúc, buồn bã, lo lắng, sợ hãi, cáu gắt thậm chí là trầm cảm.
  • Biến đổi về âm đạo, khô hạn: Thành âm đạo giảm tiết dịch và độ đàn hồi khiến vùng kín bị khô, chị em cảm thấy khó chịu đặc biệt là khi quan hệ tình dục.
  • Giảm ham muốn, mất khả năng sinh sản: Vào độ tuổi này, ham muốn ở nhiều chị em giảm dần, mặt khác do quá trình quan hệ đau rát, dễ bị chảy máu, tâm trạng bất ổn nên ngại, thậm chí là sợ chuyện ấy. Bên cạnh đó, do trứng không rụng, hết kinh nên không có khả năng sinh con.
  • Gặp các vấn đề về giấc ngủ: Giấc ngủ bị rối loạn một phần vì hiện tượng bốc hỏa, đổ mồ hôi vào ban đêm. Chị em dễ thao thức, trằn trọc, ngủ không sâu giấc hay bị mất ngủ hoàn toàn. Thống kê cho thấy có 1/4 nữ giới bị rối loạn giấc ngủ.
  • Thay đổi bề ngoài, tăng cân: Bởi quá trình trao đổi chất ở cơ bắp chậm lại, trạng thái tinh thần thay đổi khiến hormone cortisol cao, trọng lượng cơ thể sẽ tăng, kèm theo các vấn đề kháng như da lão hóa, chảy xệ, mỡ thừa ở bụng…

Biểu hiện thường gặp ở phụ nữ khi mãn kinh

Tình trạng mãn kinh có nguy hiểm không?

Phụ nữ bước vào giai đoạn này sẽ đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe, trong đó các bệnh lý thường gặp nhất là: Mắc bệnh viêm nhiễm phụ khoa: Phụ nữ trung niên trong độ tuổi mãn kinh, lượng estrogen suy giảm, vùng kín bị khô, thiếu axit lactic để diệt khuẩn do đó nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm, nấm ngứa.

Ngoài ra còn tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bởi khi lượng estrogen giảm, nguy cơ mắc bệnh tim mạch gia tăng. Tiểu không kiểm soát: Niệu đạo, mô âm đạo khô, mất độ đàn hồi khiến chị em muốn đi tiểu, tiểu không tự nguyện. Loãng xương: thời điểm này, mật độ xương giảm nhanh chóng, xương giòn, yếu dễ bị gãy. Và dễ mắc các bệnh khác như đái tháo đường, béo phì, cao huyết áp, un thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng…

Mãn kinh có mang thai được không?

Trên thực tế, những chị em phụ nữ không còn thấy kinh nguyệt suốt 12 tháng liên tiếp đồng nghĩa với việc vô sinh, không thể có thai được nữa. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp đặc biệt có thể mang thai chẳng hạn: khi không thấy kinh nguyệt trong vài tháng tưởng đã hết kinh chị em không áp dụng biện pháp tránh thai khi quan hệ tình dục; có trường hợp trứng rụng sau khi đã mãn kinh dẫn đến khả năng mang thai.

Khả năng sinh sản sẽ mất khi phụ nữ hết kinh nguyệt

Phương pháp chẩn đoán tình trạng mãn kinh

Có khá nhiều cách áp dụng khi chẩn đoán tình trạng mãn kinh ở phụ nữ, trong đó có thể kể đến:

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ đặt những vấn đề để khai thác tình trạng của phụ nữ thông qua những câu hỏi như:

  • Chu kỳ kinh nguyệt:  Dừng đột ngột hoặc giảm dần trong liên tục 12 tháng
  • Khô âm đạo
  • Cảm giác nóng mặt, bốc hỏa
  • Đổ mồ hôi nhiều vào ban đêm và mất ngủ
  • Thay đổi cảm xúc, tính cách thất thường: Dễ mất cân bằng cảm xúc, nhạy cảm về suy nghĩ.
  • Ngoại hình bên ngoài thay đổi: Tóc rụng, khô, dễ gãy. Da nhăn nheo, chảy xệ. Tuyến vú mềm, nhão.
  • Đi tiểu nhiều lần, tiểu rắt.

Các xét nghiệm sàng lọc: Các xét nghiệm thông thường để chẩn đoán không được áp dụng trong thời kỳ mãn kinh. Phụ nữ sẽ thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra những chỉ số sau:

  • Hormone kích thích nang trứng (FSH) và chỉ số estrogen. Khi FSH tăng mà estrogen suy giảm tức là cơ thể bắt đầu bước vào thời kỳ mãn kinh.
  • Hormone kích thích tuyến giáp (TSH): Khi tuyến giáp suy yếu có thể những triệu chứng tương tự thời kỳ mãn kinh, dễ gây nhầm lẫn.
  • Nội soi, chụp nhũ ảnh, xét nghiệm cholesterol, vùng chậu,...

Thăm khám tại bệnh viện để được chẩn đoán và có hướng khắc phục kịp thời

Mãn kinh nên uống thuốc gì?

Để cải thiện các triệu chứng kể trên, ngoài việc thay đổi lối sống, chế độ dinh dưỡng, chị em có thể sử dụng một số loại thuốc

  • Hormone thay thế: Sử dụng estrogen liều thấp thường được bác sĩ sử dụng để giảm các triệu chứng mãn kinh cho chị em. Tùy vào tình trạng mà thời gian sử dụng, liều lượng là khác nhau
  • Thuốc chống trầm cảm: Có đến 40% nữ giới trầm cảm trong giai đoạn mãn kinh, để cải thiện tình trạng này, cùng các biểu hiện lo âu, căng thẳng… nhóm thuốc chống trầm cảm được chỉ định cho chị em.
  • Thuốc bổ: Các loại thuốc bổ sung vitamin E, B, D, canxi cũng được sử dụng cho nhiều trường hợp.
  • Một số loại thuốc khác như Gabapentin (thuốc điều trị động kinh) có tác dụng giảm triệu chứng bốc hỏa trong người; Clonidin dùng để điều trị cao huyết áp…

Chị em nên tìm đến cơ sở chuyên khoa Sản phụ khoa để được tư vấn sử dụng đúng thuốc, đúng liều lượng.

Ngoài thuốc tây y, thuốc Đông y hiện đang là giải pháp được nhiều chị em tin dùng để giảm các triệu chứng mãn kinh. Bởi các bài thuốc này thường có cơ chế tác động vào căn nguyên, loại bỏ tác nhân gây bệnh, phục hồi chức năng của cơ thể từ trong ra ngoài. 

Ưu điểm của nhóm thuốc này là an toàn, lành tính. Ngoài công dụng trị các chứng bốc hỏa, mất ngủ, căng thẳng tinh thần… thuốc còn giúp tăng cường sức đề kháng, giúp chị em khỏe mạnh hơn. Để đạt hiệu quả chị em cần lựa chọn đúng cơ sở y học cổ truyền, kiên trì sử dụng và thực hiện theo đúng chỉ dẫn của lương y, thầy thuốc.

Trong đó, bài thuốc Nội tiết Đỗ Minh chính là minh chứng rõ ràng nhất. Nội tiết Đỗ Minh là bài thuốc được nghiên cứu nhiều năm bởi các lương y nhà thuốc Đỗ Minh Đường chúng tôi.

Thay vì chỉ xử lý triệu chứng bên ngoài, bài thuốc Nội tiết Đỗ Minh được xây dựng theo cơ chế tác động sâu vào căn nguyên gây bệnh: Bồi bổ, phục hồi thận khí, dưỡng huyết, dưỡng tâm, an thần, đào thải độc tố, kích thích sản sinh Estrogen tự nhiên, thiết lập cân bằng âm dương.

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về bài thuốc, chị em có thể liên hệ Nhà thuốc Đỗ Minh Đường chúng tôi, đội ngũ y bác sĩ tại nhà thuốc luôn sẵn sàng tư vấn, thăm khám miễn phí cho chị em 24/7.

Cách phòng ngừa triệu chứng mãn kinh

Để làm chậm lại quá trình mãn kinh cũng như giảm các triệu chứng gây ra cho chị em phụ nữ, những lưu ý sau đây chính là “chìa khóa”:

  • Tránh lo âu phiền muộn
  • Thư giãn, giải trí, tạo tâm lý thoải mái
  • Xây dựng kế hoạch làm việc khoa học, nghỉ ngơi hợp lý
  • Giảm cân với người béo phì, giữ trọng lượng ổn định.
  • Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên nhằm tăng cường sự dẻo dai của xương khớp cũng như nâng cao sức khỏe.
  • Thăm khám phụ khoa định kỳ.

Mãn kinh là thời kỳ mà bất cứ phụ nữ nào cũng trải qua, tuy nhiên để quá trình này đến muộn hơn, cũng như tránh gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Chị em cần được tư vấn, hỗ trợ bởi các chuyên gia y tế. Bên phương pháp điều trị, sống lạc quan, nghỉ ngơi, tập luyện bài bản và xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp cũng mang lại lợi ích cho sức khỏe.

Hiện Đỗ Minh Đường chúng tôi đang thực hiện khám bệnh, tư vấn MIỄN PHÍ với mọi người bệnh. Nếu có nhu cầu, chị em có thể liên hệ theo địa chỉ sau:

  • Hotline: 0963 302 3490938 449 768
  • Fanpage: nhathuocdominhduong
  • Hà Nội: Số 37A ngõ 97 Văn Cao, phường Liễu Giai, Ba Đình
  • Hồ Chí Minh: Số 179 Nguyễn Văn Thương, Phường 25, quận Bình Thạnh