Nấm Âm Đạo

Trong âm đạo luôn tồn tại nhiều loại vi khuẩn khác nhau, được chia thành hai loại chính gồm lợi khuẩn và hại khuẩn. Nấm âm đạo là bệnh lý phụ khoa xảy ra khi có sự phát triển quá mức của các loại vi nấm, đặc biệt là nấm men trong môi trường âm đạo.

Khi cơ thể khỏe mạnh, môi trường âm đạo được cân bằng, các loại nấm không gây ảnh hưởng tới cơ thể. Nhưng khi sức đề kháng bị suy giảm, nội tiết tố bị suy giảm, môi trường pH âm đạo bị mất cân bằng,… các loại nấm men có điều kiện thuận lợi phát triển mạnh mẽ, tấn công âm đạo và gây ra nấm.

Bệnh lý này gây nên tình trạng ngứa ngáy và sưng đỏ vùng kín, dịch tiết ra có màu trắng vón cục và mùi hôi khó chịu dẫn đến nhiều triệu chứng bất thường. Bệnh do nhiều nguyên nhân, tuy nhiên nấm Candida albicans là nguyên nhân phổ biến nhất.

Đây là bệnh phụ khoa thường gặp, điều trị dễ dàng nhưng nếu không vệ sinh âm đạo đúng cách bệnh có thể tái phát. Ngoài việc ảnh hưởng đến cơ quan sinh dục, bệnh còn ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và tâm lý của chị em phụ nữ. Nếu để tình trạng bệnh kéo dài có thể gây nên những bệnh lý nguy hiểm hơn như suy giảm miễn dịch, nhiễm khuẩn huyết, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

Môi trường pH bình thường của âm đạo là từ 3,4 – 4,6. Môi trường này giữ cho âm đạo không bị viêm nhiễm. Nếu môi trường âm đạo bị thay đổi vì một lý do nào đó, nấm sẽ tiến triển gây ra chứng nhiễm nấm âm đạo. Một số nguyên nhân chủ yếu gây nên tình trạng nấm âm đạo: 

• Hormone thay đổi: Sự thay đổi về hormone trong quá trình phụ nữ mang thai và cho con bú, dùng thuốc tránh thai hoặc tiền mãn kinh, mãn kinh có thể làm xáo trộn sự cân bằng trong môi trường âm đạo.
• Do sử dụng thuốc kháng sinh liều cao: Việc chị em sử dụng các loại thuốc kháng sinh liều cao hoặc dùng kháng sinh liên tục trong nhiều ngày sẽ vô tình tiêu diệt các loại vi khuẩn có lợi, tạo điều kiện cho nấm candida phát triển.
• Khả năng đề kháng kém: Trường hợp người dương tính với HIV, phụ nữ mang thai hoặc rối loạn các hệ thống miễn dịch khác sẽ có nguy cơ bị nhiễm nấm cao hơn người có thể trạng khỏe mạnh.
• Quan hệ tình dục: Mặc dù nấm âm đạo không được coi là bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục, nhưng nó vẫn có thể truyền từ người này sang người khác thông qua việc quan hệ tình dục.
• Người mắc bệnh đái tháo đường: Nếu chỉ số đường huyết không được kiểm soát tốt đồng nghĩa với việc lượng đường trong màng nhầy của âm đạo cũng gia tăng và đây chính là môi trường thuận lợi để nấm men phát triển gây nấm âm đạo.
• Nấm Candida albicans: Đây là tác nhân phổ biến nhất gây nhiễm nấm âm đạo. Nhiễm trùng nấm men gây ra bởi các loại nấm candida khác có thể khó điều trị hơn và thường cần các liệu pháp chuyên sâu hơn.

• Ngoài ra một số thói quen sinh hoạt hàng ngày như: mặc đồ bó sát, vệ sinh vùng kín không đúng cách, sử dụng đồ lót quá chật, hoặc còn ẩm không thoáng khí, chất lượng kém, lạm dụng băng vệ sinh hàng ngày, dùng các dung dịch vệ sinh chứa hóa chất, ngâm mình lâu trong bồn tắm, cạo lông mu...
• Nhịn tiểu: Trong nước tiểu có thể chứa vi khuẩn và các vi sinh vật, bao gồm cả nấm. Nếu nhịn tiểu thường xuyên, các tác nhân gây bệnh có thể tích tụ lại trong bàng quang và phát triển mạnh về số lượng. Chúng không chỉ gây nhiễm trùng đường tiết niệu mà còn ảnh hưởng cả đến các cơ quan lân cận như vùng chậu, âm đạo.

Đây là bệnh lý khá phổ biến, bất kỳ ai cũng có thể bị nhiễm nấm âm đạo, kể cả các bé gái, tuy nhiên thường gặp nhất là ở nữ giới trong độ tuổi sinh sản. Có nhiều người tái phát bệnh từ 1-2 lần và một số người còn đặc biệt tái phát nhiều hơn. Mặc dù không được coi là bệnh lây qua đường tình dục nhưng nấm âm đạo thường xuất hiện sau lần quan hệ tình dục đầu tiên. 

Theo các thống kê y học, nhóm bệnh nhân có mắc nấm âm đạo phổ biến hơn thường là:

• Phụ nữ đã có gia đình.
• Phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh.
• Người dùng kháng sinh kéo dài.
• Người bị suy giảm miễn dịch mạnh.
• Những người thường xuyên quan hệ tình dục không an toàn.

Nhìn chung, bệnh ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe sinh sản và đời sống tinh thần, nhưng nếu phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh vẫn có thể điều trị dứt điểm dễ dàng. Chị em có thể hạn chế khả năng mắc bệnh bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết đối với trường hợp của mình.

Các dấu hiệu nấm âm đạo thường gặp phải có thể kể đến như:

• Bộ phận sinh dục của chị em có dấu hiệu bị sưng mẩn đỏ và cảm giác nóng.
• Đi tiểu có cảm giác đau, tiểu bị buốt hoặc tiểu rắt.
• Âm hộ có cảm giác ngứa râm ran.
• Âm đạo bỗng dưng tiết ra nhiều dịch hơn, dịch có thể bị vón cục thành màu trắng đục, màu xanh nhạt kèm mùi hôi.
• Cảm thấy đau rát thậm chí là chảy máu khi quan hệ tình dục.

Lưu ý: Khi quan hệ tình dục với người bị nhiễm nấm âm đạo thì nam giới có thể bị lây nhiễm và phát triển thành bệnh viêm quy đầu với các biểu hiện như ngứa rát, xuất hiện nhiều dịch nhầy trắng.

Những tình trạng kể trên rất hay bị nhầm lẫn với các bệnh lý phụ khoa thông thường khác, do đó chị em cần thận trọng, phát hiện sớm và chủ động đi khám để xử lý đúng cách, kịp thời nhằm mang lại hiệu quả tốt, an toàn. Trong trường hợp nấm ở âm đạo mức độ nặng có thể khiến sưng tấy âm đạo, ảnh hưởng cả phần môi âm đạo, nặng hơn nữa có thể lây lan ra phần bẹn và đùi, ảnh hưởng đến sức khỏe, khả năng sinh sản ở nữ giới. 

Nấm âm đạo không phải là căn bệnh gây nguy hiểm tới tính mạng nhưng có thể gây ảnh hưởng tinh thần lẫn thể chất người bệnh. Ngoài ra, nếu không được điều trị sớm, bệnh có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như: 

• Ảnh hưởng đến tâm lý: Nấm phụ khoa gây ngứa ngáy dữ dội, khiến người bệnh luôn trong trạng thái khó chịu, cáu gắt, bất ổn tinh thần,…
• Ảnh hưởng chất lượng cuộc sống: Khí hư, huyết trắng nhiều gây mùi hôi, ngứa ngáy vùng kín khiến chị e tự ti trong giao tiếp, ảnh hưởng tới đời sống vợ chồng. 
• Gây vô sinh – hiếm muộn: Đây là biến chứng nặng nề nhất của bệnh nấm âm đạo. Vi khuẩn nấm ở âm đạo nếu không được điều trị hiệu quả sẽ lây lan đến các bộ phận sinh dục khác gây viêm cổ tử cung, viêm tử cung, viêm buồng trứng, viêm vòi trứng,... làm cản trở quá trình thụ thai, dẫn tới vô sinh – hiếm muộn. 
• Tăng nguy cơ viêm nhiễm phụ khoa: Vi khuẩn nấm ở âm đạo nếu không được điều trị sẽ lây lan đến các bộ phận sinh dục khác, gây các bệnh viêm nhiễm phụ khoa như: viêm lộ tuyến cổ tử cung, viêm tử cổ tử cung, viêm tử cung,...
• Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống: Tình trạng ngứa rát và ra nhiều khí hư có mùi hôi ở vùng kín khi bị nấm âm đạo khiến chị em cảm thấy thiếu tự tin, ẩm ướt, khó chịu và phiền toái, gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và công việc hàng ngày.
• Ảnh hưởng đến đời sống tình dục: Khi bị nấm âm đạo, chị em sẽ có cảm giác đau khi quan hệ tình dục nên luôn có tâm lý ngại và sợ quan hệ, gây ảnh hưởng đến đời sống tình dục. Bên cạnh đó, khi mắc nấm âm đạo mà có quan hệ tình dục không an toàn còn lây nhiễm cho bạn tình và có nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục như: lậu, chlamydia,...
• Ảnh hưởng đến thai nhi: Phụ nữ mang thai mắc bệnh nấm âm đạo nếu không điều trị sẽ khiến vi khuẩn nấm lây lan đến nước ối làm tăng nguy cơ nhiễm trùng ối, rỉ ối dẫn tới sảy thai, thai chết lưu, sinh non,... viêm nhiễm ở âm đạo.
• Suy giảm miễn dịch: Nấm, vi khuẩn tấn công làm hệ miễn dịch bị ảnh hưởng khiến người bệnh dễ mắc phải các bệnh lý nguy hiểm khác nhất là bệnh xã hội.

Để tránh xảy ra những biến chứng nguy hiểm trên, các bác sĩ khuyến cáo chị em khi phát hiện những dấu hiệu bất thưởng ở vùng kín thì nên đi thăm khám sớm để được chẩn đoạn và chỉ định phương pháp điều trị hiệu quả. Đây là bệnh lý khá nguy hiểm nhưng chị em hoàn toàn có thể yên tâm vì bệnh có thể chữa được.

Ngoài ra, để đảm bảo bệnh được trị dứt điểm và không tái phát, chị em cần lưu ý:

• Lựa chọn địa chỉ khám uy tín, có đội ngũ bác sĩ giỏi, nhiều kinh nghiệm chuyên môn.
• Phát hiện bệnh từ sớm thì việc điều trị sẽ dễ dàng hơn và nhanh chóng hơn.
• Bản thân người bệnh là quan trọng nhất, chị em cần tuân thủ theo chỉ dẫn từ bác sĩ, có lối sống lành mạnh và hiểu rõ cơ thể mình.

Để chẩn đoán bệnh một cách chính xác nhất, trước tiên, bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh của chị em để xác định liệu chị em có từng bị viêm, nấm âm đạo do nấm hoặc các bệnh lây lan qua đường tình dục hay không.

Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành khám vùng chậu, cuối cùng, xét nghiệm kiểm tra soi tươi dịch tiết âm đạo dưới kính hiển vi và có thể cấy dịch âm đạo được thực hiện để xác định loại nấm gây viêm. Cụ thể:

• Khám lâm sàng: Bao gồm các thông tin chung về tình trạng sức khỏe, các bệnh lý nội khoa. Bác sĩ cũng sẽ hỏi về tình trạng quan hệ tình dục, tiền sử nấm âm đạo và các bệnh lây qua đường tình dục khác.
• Khám vùng chậu. Bác sĩ sẽ khám vùng cơ quan sinh dục ngoài để kiểm tra tình trạng viêm. Sau đó, bác sĩ sẽ đặt dụng cụ gọi là mỏ vịt vào trong âm đạo để quan sát được rõ hơn phía bên trong âm đạo và cổ tử cung.
• Xét nghiệm dịch tiết âm đạo: Bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch tiết để làm xét nghiệm xem loại nấm nào gây viêm âm đạo. Xác định chủng nấm sẽ giúp bác sĩ có phác đồ điều trị hiệu quả hơn, đặc biệt khi tái phát hay có biến chứng.
• Test amin: Khi thực hiện, bác sĩ sẽ lấy dung dịch KOH nhỏ vào mẫu huyết trắng được lấy ra từ âm đạo của chị em. Nếu mẫu bệnh phẩm bốc ra mùi hôi tanh như cá chết thì có thể chị em đã bị nhiễm nấm âm đạo.

Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị nấm âm đạo khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của triệu chứng cũng như cơ địa của mỗi người, các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ phù hợp. Một số biện pháp chữa nấm âm đạo phổ biến thường được áp dụng hiện nay là chữa bằng thuốc Tây y, chữa bằng mẹo dân gian, chữa bằng thuốc Đông y.

Thuốc Tây y

Trong phác đồ điều trị bằng Tây y sẽ có những loại thuốc kháng sinh đặc trị. Ngoài ra, để ngừa viêm nhiễm, kháng khuẩn, chị em có thể được kê đơn một số loại thuốc bôi dạng gel, hay thuốc đặt âm đạo. 

Thông thường, thuốc chữa viêm nấm âm đạo thường được kê đơn từ 1-7 ngày. Trong trường hợp bệnh nhân đang mang thai, bác sĩ có thể kê đơn kem bôi hoặc thuốc đặt an toàn, tuy nhiên tránh dùng Fluconazole. 

• Thuốc kháng nấm dạng uống: Thuốc kháng nấm dạng uống được các chuyên gia kiểm chứng và khuyên dùng là: Fluconazol 150mg, Itraconazole (Sporal) loại 100mg.
• Thuốc đặt âm đạo: Gồm Safari, Canesten, Fluomizin, Mebines là những loại thuốc đặt được sử dụng nhiều và rất an toàn. Thuốc đạt được hiệu quả cao nhất khi chị em dùng trước khi đi ngủ.
• Thuốc bôi chữa nấm: Ketoconazole, Clotrimazole, Miconazole,… là thuốc bôi chữa nấm phổ biến. Chị em chú ý khi dùng thuốc bôi nên vệ sinh tay, vệ sinh vùng kín sạch sẽ và lau khô tay, vùng kín, sau đó thoa lớp mỏng lên vùng da bị viêm nhiễm.

Điều trị nấm âm đạo bằng thuốc Tây y có thể đi kèm với nhiều tác dụng phụ do đó, chị em không nên lạm dụng hay tự ý mua thuốc về sử dụng khi chưa có sự đồng y của bác sĩ. Trong quá trình điều trị, nếu nhận thấy bất cứ dấu hiệu nào bất thường, cần nhanh chóng liên hệ với bác sĩ để được vấn cụ thể. 

Bài thuốc dân gian

Bên cạnh sử dụng thuốc Tây y, chị em cũng có thể sử dụng một số mẹo dân gian chữa nấm âm đạo tại nhà theo một số cách dưới đây.

• Sử dụng lá trầu không: Lá trầu không có vị cay nồng, tính ấm, giúp tiêu viêm, kháng khuẩn, sát trùng hiệu quả nên thích hợp sử dụng chữa nấm âm đạo. Chị em dùng 1 lá trầu không và rửa sạch, cho vào nồi đun sôi cùng 1 lít nước. Sau đó dùng nước vừa thu được để rửa, vệ sinh vùng kín, diệt nấm.
• Dùng ngải cứu: Ngải cứu có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm mạnh do đó nó được coi là dược liệu quý giúp điều trị bệnh phụ khoa. Chị em có thể sử dụng 25g lá ngải cứu tươi, đun sôi cùng một nhánh gừng và một chút muối. Khi nước sôi, đổ ra chậu xông hơi vùng kín 2-3 lần/ tuần nhằm giảm triệu chứng.
• Dùng lá chè xanh: Lá chè xanh có thể giúp làm sạch âm đạo, trị nấm khuẩn khá tốt và được dân gian lưu truyền là có thể chữa bệnh nấm phụ khoa hiệu quả. Chị em có thể dùng lá chè xanh đun với nước và dùng nước này để xông hơi cũng như vệ sinh nhẹ nhàng bên trong vùng kín mỗi ngày khoảng 2 lần.

• Dùng tỏi chữa bệnh: Tỏi được coi như một loại kháng sinh tự nhiên giúp sát khuẩn, tiêu viêm, đẩy lùi ngứa ngáy, khí hư và ngăn ngừa nhiều bệnh phụ khoa. Chị em có thể giã nát 4-5 nhánh tỏi, hòa tan lấy nước rồi dùng nước lau rửa, vệ sinh vùng kín 2 lần/ ngày. Lưu ý rằng bạn chỉ nên dùng lượng nhỏ vì tỏi có tính nóng, tránh gây tổn thương niêm mạc âm hộ.
• Dùng nước muối: Nước muối có thể giúp làm sạch viêm nhiễm và giảm tình trạng ngứa ngáy hiệu quả. Chị em có thể dùng nước muối để rửa vùng kín sau đó lấy khăn mềm thấm khô âm đạo. Chú ý không thụt rửa quá sâu vì có thể gây mất cân bằng độ pH cũng như gây khô âm đạo.

Chữa nấm âm đạo bằng các thảo dược tự nhiên nên an toàn, lành tính. Tuy nhiên, chị em cần hiểu các thảo dược sử dụng trong những mẹo dân gian này có dược tính không cao, chỉ giúp giảm triệu chứng nhưng không thể thay thế thuốc chữa bệnh. Muốn điều trị dứt điểm, chị em cần lựa chọn bài thuốc đặc trị khác. 

Thuốc Đông y

YHCT quan niệm nấm âm dạo là bệnh sinh ra do thể trạng người phụ nữ bị suy yếu, khí huyết hao tổn làm ảnh hưởng tâm, can, tỳ, thận. Muốn điều trị căn bệnh này cần điều hòa khí huyết, tỳ, vị đồng thời kết hợp dưỡng can thận, sơ can khí. Có như vậy, bệnh mới được đẩy lùi triệt để. 

Đông y chữa nấm âm đạo theo 3 giai đoạn gồm có: 

• Loại bỏ tác nhân gây bệnh: Ở giai đoạn này, thuốc giúp loại bỏ vi khuẩn, nấm, chất bẩn bám quanh niêm mạc âm đạo.
• Trị nấm ngứa, viêm sưng: Thuốc đi sâu đẩy lùi triệu chứng cho bệnh gây ra, giúp kiểm soát khí hư, giảm mùi hôi, loại bỏ ngứa ngáy, viêm nhiễm âm đạo. 
• Tái tạo niêm mạc, tăng cường sức đề kháng: Đây là bước cuối cùng trong tiến trình điều trị. Thuốc Đông y tập trung làm lành tổn thương vùng kín đồng thời cân bằng nội tiết tố, pH âm đạo giúp trục ứ, hoạt huyết, nâng cao sức đề kháng, phòng bệnh tái phát.

Theo đó bạn nên tới các phòng khám Y học cổ truyền uy tín để được thăm khám và bốc thuốc theo thể trạng và mức độ bệnh cụ thể.

Để giảm thiểu nguy cơ nhiễm nấm âm đạo, chị em nên tuân thủ một số lưu ý sau: 

• Khám phụ khoa tổng quát 6 tháng/ lần để nắm bắt kịp thời tình trạng phụ khoa. Nếu thấy vùng kín có những thay đổi bất thường như ngứa, rát vùng kín, khí hư ra nhiều hơn bình thường, thay đổi về màu sắc khí hư, tiểu buốt… thì chị em cần đến ngay các phòng khám chuyên khoa hoặc bệnh viện uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời.
• Đảm bảo vùng kín luôn được vệ sinh sạch sẽ, khô thoáng để ngăn cho nấm candida âm đạo không có cơ hội gia tăng và phát triển.
• Hạn chế mặc đồ lót quá chật vì rất dễ làm vùng kín bị bí bách, cọ sát nhiều gây nên mẩn ngứa.
• Sử dụng băng vệ sinh có độ thấm hút cao, mỏng nhẹ. Trong kì kinh nguyệt cần thay băng thường xuyên từ 3 – 4 tiếng/lần.
• Có chế độ sinh hoạt và ăn uống hợp lí, uống nhiều nước, hạn chế đồ ngọt, các loại chất kích thích.
• Tuyệt đối không quan hệ tình dục khi vùng kín đang bị viêm nhiễm nấm. Trong trường hợp cả vợ và chồng cùng nhiễm nấm thì cần phải điều trị triệt để cả hai vì khi giao hợp các vi khuẩn nấm sẽ bám trên bao quy đầu của người chồng và rất dễ gây tái nhiễm nấm âm đạo cho vợ.
• Không sử dụng thuốc kháng sinh dài ngày khi không cần thiết.
• Tránh thụt rửa âm đạo nhiều lần vì việc làm này sẽ vô tình loại bỏ những vi khuẩn có lợi trong môi trường âm đạo.
• Nên thực hiện một số bài tập thể dục nhẹ nhàng nhằm cải thiện sức đề kháng, ngăn ngừa bệnh tái phát.

Trên đây là một số thông tin về nấm âm đạo. Hy vọng những thông tin hữu ích này có thể giúp chị em biết được cách phòng tránh và điều trị bệnh hiệu quả. Nếu gặp bất cứ dấu hiệu nào bất thường của cơ thể, chị em cần nhanh chóng liên hệ với bác sĩ để được điều trị kịp thời nhằm tránh biến chứng nguy hiểm của bệnh. 

THÔNG TIN NHÀ THUỐC ĐỖ MINH ĐƯỜNG

• Địa chỉ Hà Nội: Số 37A Ngõ 97 Văn Cao, Phường Liễu Giai, Quận Ba Đình
• Địa chỉ Hồ Chí Minh: Số 179 Đường Nguyễn Văn Thương, Phường 25, Quận Bình Thạnh
• Hotline: 0982 656 070 - 0932 088 186
• Website: https://dominhduong.org/ hoặc https://dominhduong.com/
• Fanpage: https://www.facebook.com/nhathuocdominhduong
• App Mobile: Appstore hoặc CH play