Ngứa Lưng: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Cách Điều Trị Và Phòng Tránh

11:20 - 15/06/2022 Tác giả: Đỗ Minh Đường

5/5 - (1 bình chọn)

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Da liễu | Nơi công tác: Phòng chẩn trị YHCT Đỗ Minh Đường – Cơ sở Hà Nội

Cảm giác ngứa ngáy ở lưng là một hiện tượng xảy ra khá phổ biến. Nó có thể là xuất phát từ các vấn đề ngoài da nhưng cũng có thể là dấu hiệu nhận biết các căn bệnh nguy hiểm. Vậy ngứa lưng là dấu hiệu của bệnh gì, có triệu chứng ra sao? Làm thế nào để điều trị và phòng tránh tình trạng này?

Nguyên nhân gây ngứa lưng

Ngứa lưng là cảm giác khó chịu, kích thích ở vùng lưng khiến cho cơ thể phải phản xạ lại bằng việc dùng tay để gãi hoặc chà xát. Cảm giác ngứa ngáy ở lưng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có các nguyên nhân gây ngứa phổ biến như:

Viêm da dị ứng

Viêm da dị ứng là một căn bệnh da liễu mãn tính có thể xảy ra ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Bệnh thường bắt đầu bằng triệu chứng ngứa ngáy, phát ban trên các vùng da như lưng, bụng, tay, chân, mặt và những vị trí da có nếp gấp.

Ngứa lưng - tình trạng khó chịu mà ai cũng có thể gặp phải — Ngứa lưng – tình trạng khó chịu mà ai cũng có thể gặp phải

Các triệu chứng viêm da dị ứng ở lưng có xu hướng phát triển mạnh và khó kiểm soát hơn so với những vùng da khác trên cơ thể, bởi đây là vị trí thường xuyên ma sát với quần áo. Khi ma sát với da lưng, quần áo có thể tạo ra vết trầy xước hoặc tổn thương da khiến tình trạng ngứa và mẩn đỏ trở nên nghiêm trọng hơn.

Viêm da tiếp xúc

Bên cạnh viêm da dị ứng, viêm da tiếp xúc cũng là một căn bệnh da liễu gây ngứa lưng điển hình. Không chỉ được đặc trưng bằng các cơn ngứa dữ dội, viêm da dị ứng còn là “thủ phạm” gây nổi mẩn đỏ trên bề mặt lưng. Đặc biệt, các triệu chứng sẽ bùng phát nhanh và trầm trọng hơn khi da lưng tiếp xúc trực tiếp với vi khuẩn, nấm và các tác nhân gây dị ứng khác.

Ngoài ra, chất liệu quần áo, mùi hương từ các loại hoá mỹ phẩm cũng là một trong những tác nhân khiến viêm da tiếp xúc hình thành và phát triển.

Mề đay

Mề đay trên da lưng có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân như dị ứng thực phẩm, dị ứng thời tiết, dị ứng thuốc, sử dụng chất kích thích… Các tác nhân này đều là yếu tố khiến da lưng nổi mề đay và ngứa ngáy. Mề đay trên lưng có thể xuất hiện và biến mất trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, nếu không được điều trị đúng cách, bệnh hoàn toàn có nguy cơ trở thành mãn tính.

Bệnh vẩy nến

Biểu hiện cơ bản nhất của bệnh vẩy nến là ngứa ngáy, viêm đỏ, bong tróc da, nổi mẩn… Những triệu chứng này có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể, kể cả da lưng. Do có liên quan đến hệ miễn dịch nên triệu chứng của bệnh thường bùng phát mạnh mẽ hơn khi hệ miễn dịch suy yếu, căng thẳng thần kinh hoặc thay đổi nội tiết tố trong cơ thể.

Mụn trứng cá trên lưng

Mụn trứng cá có thể hình thành ở nhiều vùng da trên cơ thể, từ da mặt, da lưng cho đến ngực. Trong đó, điều trị mụn trứng cá trên lưng được xem là khó khăn và tốn nhiều thời gian nhất. Bởi đây là vùng da khó vệ sinh, đổ nhiều mồ hôi và thường xuyên tiếp xúc với quần áo.

Mụn trứng cá trên lưng không chỉ khiến người bệnh khó chịu do viêm, đau mà nó còn là nguyên nhân gây ra cảm giác ngứa ngáy và châm chích. Đặc biệt, nếu không được điều trị đúng cách, viêm nhiễm sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng, thậm chí mụn trứng cá còn có thể lan rộng đến các vùng da lân cận.

Ngứa lưng do các bệnh lý bên trong cơ thể

Không chỉ là biểu hiện ban đầu của các bệnh ngoài da, ngứa lưng còn là biểu hiện của một số bệnh lý bên trong cơ thể, ví dụ như:

Các căn bệnh về gan, thận: Gan và thận là những cơ quan có vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể. Thận đảm nhận chức năng lọc thải độc tố và các chất cặn bã ra ngoài cơ thể. Trong khi đó, gan là cơ quan tham gia vào quá trình lọc máu, giúp chu trình chuyển hoá chất dinh dưỡng trong cơ thể diễn ra trơn tru và hiệu quả hơn. Do đó, khi gan và thận có vấn đề, cơ thể cũng sẽ phần nào bị ảnh hưởng. Ngứa lưng chính là một trong những biểu hiện của tình trạng này.
Hemoglobin trong máu cao: Khi cơ thể sản xuất ra quá nhiều hồng cầu, lượng Hemoglobin trong máu sẽ tăng cao khiến máu đặc hơn khoảng 14 – 25%. Người mắc căn bệnh này thường rất hay bị ngứa ngáy tại nhiều vùng da trên cơ thể, nhất là sau khi tắm bằng nước ấm hoặc nước nóng.
Ngứa lưng do bệnh cột sống: Ngứa lưng không đi kèm với mẩn đó có thể là biểu hiện của các căn bệnh liên quan đến cột sống, chẳng hạn như chấn thương cột sống hoặc viêm tủy sống. Khi bị tổn thương, các dây thần kinh xung quanh và bên trong cột sống sẽ bị chèn ép, gây ra tình trạng ngứa râm ran tại khu vực này. Thông thường, cảm giác ngứa lưng do các căn bệnh về cột sống thường có xu hướng nghiêm trọng hơn khi người bệnh ngồi hoặc di chuyển.

Đau cột sống — Lưng có thể bị ngứa do các vấn đề liên quan đến cột sống

Ngoài các nguyên nhân kể trên, ngứa lưng còn có thể bắt nguồn từ các nguyên nhân về tâm lý. Cụ thể, khi tâm lý căng thẳng, não sẽ tiết ra một lượng norepinephrine và serotonin nhiều hơn so với bình thường. Những chất này có tác dụng gần giống histamin, có thể gây mẩn ngứa ở vùng lưng.

Các triệu chứng đi kèm với hiện tượng ngứa lưng

Cảm giác ngứa ngáy ở lưng có thể đi kèm với nhiều triệu chứng khác, nhất là khi nguyên nhân gây ngứa có liên quan đến bệnh lý. Tùy vào tác nhân gây ngứa mà ngứa lưng có thể kèm theo các triệu chứng sau đây:

Mẩn đỏ.
Phát ban.
Bong tróc da.
Khô da.
Viêm đỏ.
Mề đay.
Cảm giác châm chích.

Điều trị tình trạng ngứa lưng

Điều quan trọng nhất trong điều trị ngứa lưng là phải xác định chính xác nguyên nhân gây ngứa. Tuỳ theo gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ có thể chỉ định một trong các phương pháp điều trị sau đây:

Các biện pháp khắc phục tại nhà

Nếu tình trạng ngứa không quá nghiêm trọng, người bệnh sẽ được chỉ định điều trị tại nhà. Cụ thể, để cải thiện cảm giác ngứa ngáy ở vùng da lưng, người bệnh có thể tham khảo các biện pháp sau đây:

Chườm lạnh: Chườm lạnh được xem là phương pháp giảm ngứa đơn giản và hiệu quả nhất trong số các biện pháp điều trị ngứa lưng tại nhà. Đặc biệt, dưới nhiệt độ thấp của khăn lạnh, các vấn đề như đỏ da, mẩn ngứa cũng sẽ phần nào được kiểm soát. Để thực hiện phương pháp này, người bệnh chỉ cần chuẩn bị một chậu nước chứa đá lạnh và một chiếc khăn bông mềm. Sau khi ngâm khăn vào nước đá trong khoảng 5 phút, người bệnh do thể dùng khăn để chườm lên da trong khoảng 15 – 20 phút hoặc cho đến khi nào khăn hết lạnh.
Dưỡng ẩm da: Khô da cũng là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngứa da lưng và mẩn đỏ trên lưng. Chính vì thế, để giảm thiểu cơn ngứa do khô da, người bệnh nên chú ý đến việc dưỡng ẩm cho da. Người bệnh có thể dưỡng ẩm da bằng các loại kem dưỡng không chứa hương liệu, không gây kích chức và ít thành phần hoá học như Vaseline hoặc Eucerin. Đặc biệt, người bệnh nên tránh xa các loại sản phẩm dưỡng ẩm có chứa cồn và hương liệu mạnh, bởi chúng có thể khiến tình trạng viêm và kích ứng trở nên trầm trọng hơn.

Dưỡng ẩm kỹ càng giúp giảm khô da gây ngứa

Điều trị ngứa lưng bằng các phương pháp dân gian

Các phương pháp chữa ngứa lưng từ dân gian thường được khuyến khích trong giai đoạn bệnh mới khởi phát hoặc đang ở mức độ nhẹ. Để điều trị tình trạng ngứa ngáy ở lưng, người bệnh có thể sử dụng một số loại nguyên liệu thiên nhiên như nha đam hoặc dưa leo.

Chữa ngứ bằng nha đam: Theo các nhà nghiên cứu, nhựa nha đam có tính sát khuẩn và gây tê cao, có thể dùng để sát trùng, thanh nhiệt vô cùng hiệu quả. Bên cạnh đó, còn giúp làm giảm ngứa, làm dịu các vết thương do bỏng hoặc côn trùng cắn, thúc đẩy sự hình thành da non ở vết thương. Chính vì thể, khi bị mẩn ngứa, người bệnh có thể sử dụng phần thịt của nha đam để bôi trực tiếp lên da lưng trong khoảng 20 phút, mỗi ngày từ 1 đến 2 lần. Sau đó, người bệnh có thể dùng nước ấm để vệ sinh da thêm một lần nữa.
Chữa ngứa bằng dưa leo: Dưa leo là một loại rau ăn quả có tính mát, giúp giảm ngứa, làm dịu và nuôi dưỡng làn da. Bên cạnh đó, loại quả này còn có độ an toàn cao, ít gây kích ứng và ngứa khi sử dụng trên da. Đối với tình trạng ngứa lưng, người bệnh có thể dùng dưa leo thái mỏng để đắp lên da trong khoảng từ 15 – 20 phút. Sau đó, người bệnh nên dùng nước ấm để làm sạch da rồi dùng khăn mềm lau khô. Để đảm bảo hiệu quả, người bệnh nên áp dụng phương pháp này trong vòng 10 – 14 ngày, mỗi ngày từ 1 – 2 lần.

Điều trị ngứa lưng bằng thuốc

Sử dụng thuốc để điều trị ngứa lưng là phương pháp thường được chỉ định khi các biện pháp tại nhà không hiệu quả hoặc khi tình trạng ngứa có xu hướng kéo dài. Thông thường, để đẩy lùi hiện tượng ngứa ngáy trên da lưng, bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh các loại thuốc sau đây:

Thuốc gây tê tại chỗ: Thuốc gây tê tại chỗ thường được dùng để điều trị tình trạng ngứa lưng kèm theo mẩn đỏ hoặc ngứa lưng do viêm da tiếp xúc. Thuốc có tác dụng gây tê bề mặt da và giúp cơn ngứa thuyên giảm nhanh chóng. Các loại thuốc gây tê tại chỗ phổ biến nhất hiện nay gồm có Benzocain, Capsaicin, Doxepin…
Kem chứa corticosteroid: Nếu ngứa và mẩn đỏ trên da được xác định là do viêm, dị ứng hoặc nhiễm khuẩn da, bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh một vài loại thuốc corticosteroid dạng kem bôi. Công dụng chính của thuốc là giảm viêm và đẩy lùi cơn ngứa trên da. Tuy nhiên, corticosteroid cũng được khuyến cáo là có thể gây nhiều tác dụng phụ, chẳng hạn như mỏng da và teo da. Do đó, người bệnh không nên sử dụng loại thuốc này quá 10 ngày.
Thuốc kháng histamin: Thuốc kháng histamin là loại thuốc chuyên trị ngứa ngáy và mẩn ngứa ở lưng do dị ứng. Thông thường, bác sĩ sẽ kê toa cho người bệnh một vài loại thuốc kháng histamin như Fexofenadine, Loratadine, Clorpheniramin… Loại thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ như chóng mặt và buồn ngủ.

Trị ngứa lưng bằng thuốc bôi có chứa kháng viêm

Phòng ngừa tình trạng ngứa lưng

Ngứa lưng không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn khiến người bệnh cảm thấy bứt rứt và khó chịu. Tuy nhiên, tình trạng này hoàn toàn có thể phòng tránh được thông qua các biện pháp đơn giản sau đây:

Thường xuyên vệ sinh da lưng và giữ cho vùng da này luôn khô thoáng.
Tránh sử dụng các loại sản phẩm chăm sóc da có chứa cồn, hương liệu hoặc các chất hoá học.
Hạn chế mặc những loại trang phục bó sát, không thấm hút mồ hôi, đặc biệt là vào những ngày có thời tiết nóng bức.
Lựa chọn các loại kem dưỡng ẩm phù hợp với vùng da ở lưng.
Không dùng tay hoặc các vật sắc nhọn để gãi và chà xát da lưng.
Uống nhiều nước và xây dựng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu vitamin C, vitamin E và omega – 3.
Giữ cho không gian sống luôn thoáng mát và sạch sẽ, định kỳ vệ sinh nhà cửa, chăn, drap, gối, đệm.
Không tắm bằng nước quá nóng, nên dùng nước mát để tắm.

Ngứa lưng không được chẩn đoán và điều trị sớm có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ, tâm lý của người bệnh. Mặt khác, tình trạng này còn có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý nguy hiểm khác. Do đó, khi bị ngứa lưng, người bệnh không nên chủ quan mà cần liên hệ sớm với các bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị.